E. J. Gonatás: Desde las profundidades del lago

E. J. Gonatás

 

Desde las profundidades del lago

MARILLA tarde de lluvia. De pie en los peldaños de mármol del em­bar­ca­de­ro, miramos las profundidades de las revueltas aguas del lago.

       Una gran langosta pasa por delante de nosotros, nadando tan cerca y tan despacio que una tácita complicidad surge entre nosotros: «¡Cojámosla de las orejas!».

       Agarro yo también una oreja y comenzamos a tirar de ella. Tie­ne la oreja grande, suave y ardiente. Mientras la sacamos del agua turbia, despacio y con dificultades debido a su gran peso, veo cuán equivocados estábamos. No estábamos sacando, como creíamos, una langosta, sino un enorme orangután medio ahogado que se debatía procurando huir de nosotros.

       Me arrepiento de haberme entrometido.

       El orangután no tiene fuerzas para resistir y, en un instante, com­ple­ta­me­nte rendido a su suerte, se deja atar las mandíbulas con una soga. En sus grandes ojos, por la forma en que me miran, no percibo rencor, sino infinita tristeza.

       En el acto, dentro de mí, todo queda claro. Comprendo que me he involucrado en un crimen atroz. Sé que aquel empapado orangután que tirita condenado a nuestros pies es un animal único con cualidades intelectuales excepcionales que jamás será hallado de nuevo; conoce a la perfección la lengua que hablamos y muchas otras más.

       Por una parte miro mis manos, en las que ha permanecido el ca­lor de su aterciopelada oreja, y por otra le lanzo miradas de culpabilidad, como pidiéndole que me perdone.

       El sabio animal permanece en silencio.

       Me retiro hacia un lado y me deshago en un río de lágrimas.

Fuente: Colección de cuentos To βάραθρο (1984).

E. J. Gonatás (Atenas 1924-2006). Poeta y novelista de la primera generación de posguerra, estudió Derecho y se distinguió como «autor de la paradoja». Su primera incursión en las letras fue la obra El viajero (1945), su último libro Τρεις δεκάρες (cuentos cortos, 2006). En 1994 fue galardonado con el Premio Nacional de Literatura de Grecia.

Traducción: Daniel Alonso Lázaro.

Revisión: Konstantinos Paleologos, Eduardo Lucena y Proyecto Grequerías.

Ἐ. Χ. Γονατᾶς: Ἀπὸ τὰ βάθη τῆς λίμνης

Ἐ. Χ. Γο­να­τᾶς

Ἀπὸ τὰ βάθη τῆς λίμνης

ΙΤΡΙΝΟ βρο­χε­ρὸ ἀ­πό­γευ­μα. Ὄρ­θιοι στὰ σκα­λο­πά­τια τῆς μαρ­μα­ρέ­νιας ἀ­πο­βά­θρας, κοι­τά­ζου­με τὸ βα­θύ, τα­ραγ­μέ­νο νε­ρὸ τῆς λί­μνης.

        Ἕ­νας με­γά­λος ἀ­στα­κὸς περ­νά­ει μπρο­στά μας· τό­σο κον­τὰ καὶ τό­σο ἀρ­γὰ κο­λυμ­πά­ει, ποὺ μιὰ μυ­στι­κὴ συ­νεν­νό­η­ση γί­νε­ται ἀ­μέ­σως με­τα­ξύ μας: «Νὰ τὸν πι­ά­σου­με ἀ­π’ τ’ αὐ­τιά!».

        Ἁρ­πά­ζω κι ἐ­γὼ ἕ­ν΄ αὐ­τὶ κι ἀρ­χί­ζου­με νὰ τὸν τρα­βᾶ­με. Τὸ αὐ­τὶ του εἶ­ναι με­γά­λο, μα­λα­κὸ καὶ κα­φτό. Κα­θὼς τὸν ἀ­νε­βά­ζου­με σι­γὰ-σι­γὰ καὶ μὲ κό­πο ἀ­π’ τὸ θο­λὸ νε­ρό, για­τί εἶ­ναι πο­λὺ βα­ρύς, βλέ­πω πό­σο γε­λα­στή­κα­με. Δὲν ἀ­να­σύ­ρα­με, ὅ­πως νο­μί­ζα­με, τὸν ἀ­στα­κό, ἄλ­λα ἕ­ναν με­γα­λό­σω­μο οὐ­ραγ­κο­τάγ­κο μι­σο­πνιγμέ­νο, ποὺ χτυ­πι­ό­ταν γυ­ρεύ­ον­τας νὰ μᾶς ξε­φύ­γει.

        Με­τα­νι­ώ­νω ποὺ ἀ­να­κα­τεύ­τη­κα.

        Ὁ οὐραγ­κο­τάγ­κος δὲν ἔ­χει δύ­να­μη ν΄ ἀν­τι­στα­θεῖ καὶ σὲ λί­γο ὑ­πο­ταγ­μέ­νος ὁ­λό­τε­λα στὴν τύ­χη του, ἀ­φή­νει νὰ τοῦ δέ­σου­με τὰ σα­γό­νια μὲ τὸ σκοι­νί. Στὰ με­γά­λα μά­τια του, ὅ­πως μὲ κοι­τά­ζουν, δὲ δι­α­κρί­νω θυ­μὸ ἀλ­λὰ ἀ­πέ­ραν­τη θλί­ψη.

        Στὴ στιγ­μὴ ὅ­λα ξε­κα­θα­ρί­ζουν μέ­σα μου. Κα­τα­λα­βαί­νω πὼς μπλέ­χτη­κα σ’ ἕ­να ἀ­παί­σιο ἔγ­κλη­μα. Ξέ­ρω, ὅ­τι αὐ­τὸς ὁ βρε­μέ­νος οὐραγ­κο­τάγ­κος, ποὺ τουρ­του­ρί­ζει κα­τα­δι­κα­σμέ­νος στὰ πό­δια μας, εἶ­ναι ἕ­να μο­να­δι­κὸ ζῶ­ο μὲ σπά­νια πνευ­μα­τι­κὰ προ­σόν­τα, ποὺ ὅ­μοι­ό του δὲ θὰ ξα­να­βρε­θεῖ· γνω­ρί­ζει ἄ­πται­στα τὴ γλώσ­σα ποὺ μι­λᾶ­με κι ἄλ­λες ἀ­κό­μα πολ­λές.

        Μιὰ κοι­τά­ζω τὰ χέ­ρια μου ποὺ ἔ­χει μεί­νει στὴν πα­λά­μη τους ἡ ζέ­στα τοῦ βε­λου­δέ­νιου του αὐ­τιοῦ, καὶ μιὰ τοῦ ρί­χνω ἔ­νο­χες μα­τι­ές, σὰν νὰ τὸν πα­ρα­κα­λῶ νὰ μὲ συγ­χω­ρέ­σει.

        Τὸ σο­φὸ ζῶ­ο μέ­νει βου­βό.

        Ἀ­πο­τρα­βι­έ­μαι πα­ρά­με­ρα κι ἀ­να­λύ­ο­μαι σὲ πο­τα­μοὺς δα­κρύ­ων.

Πηγή: Τὸ βάραθρο (διηγήματα, ἐκδ. Στιγμή, 1984).

 

Ἐ. Χ. Γο­να­τᾶς (Ἀ­θή­να 1924-2006). Σπού­δα­σε Νο­μι­κά, ποι­η­τὴς καὶ δο­κι­μι­ο­γρά­φος τῆς πρώ­της με­τα­πο­λε­μι­κῆς γε­νιᾶς, δι­α­κρί­θη­κε κυ­ρί­ως ὡς «λο­γο­τέ­χνης τοῦ πα­ρά­δο­ξου». Πρώ­τη του ἐμ­φά­νι­ση στὰ γράμ­μα­τα μὲ τὸ ἀ­φή­γη­μα Ὁ τα­ξι­δι­ώ­της (1945), τε­λευ­ταῖ­ο βι­βλί­ο του Τρεῖς δε­κά­ρες (ἀ­φη­γή­μα­τα, Στιγ­μή, 2006). Τὸ 1994 τι­μή­θη­κε μὲ τὸ Κρα­τι­κό Βρα­βεῖ­ο.

Ἐ.Χ. Γονατᾶς: Τὸ εἴδωλο

Ἐ.Χ. Γο­να­τᾶς

Τὸ εἴ­δω­λο

­ΠΑΡ­ΧΕΙ ἕ­να κα­τά­μαυ­ρο με­τα­ξω­τὸ που­λί, μ’ ἕ­να μο­να­δι­κὸ χρυ­σὸ φτε­ρὸ στὴν οὐ­ρά του.

            Ὅ­ταν προ­βάλ­λει ἡ αὐ­γή, κί­τρι­νη, με­τα­νοι­ω­μέ­νη στὰ πε­ρι­βό­λια πί­σω ἀ­π’ τὶς μου­σμου­λι­ὲς ἤ ὅ­ταν ἀρ­χί­ζει τὸ σού­ρου­πο ν’ ἁ­πλώ­νει τὶς γα­λα­ζο­κόκ­κι­νες σκι­ές του στὶς ἄ­πα­τες λαγ­κα­δι­ές, τό­τε τὸ που­λί, ποὺ φω­λιά­ζει στὶς πέ­τρες τῶν ἔ­ρη­μων λι­βα­δι­ῶν, βγαί­νει ἀ­π’ τὴν τρύ­πα του, ξε­χύ­νε­ται στὸ δά­σος μὲ τὰ κου­δού­νια· τὸ χνού­δι του ζα­λί­ζει τὰ λου­λού­δια. Εἶ­ναι τὸ φό­βη­τρο τῶν μυ­η­μέ­νων κυ­νη­γῶν. Στὴ μου­σι­κὴ τῶν φτε­ρῶν του ὑ­πο­χω­ροῦν τὰ βή­μα­τά τους.

            Δὲ φεύ­γει πο­τὲ μπρο­στὰ στὸν κίν­δυ­νο, δὲν ἀ­φή­νει πο­τὲ τὴ θέ­ση του, δὲν κρύ­βε­ται πο­τὲ ἀ­π’ τὰ μά­τια τῶν ἐ­χτρῶν του τα­ξι­δεύ­ον­τας τυ­λιγ­μέ­νο σ’ ἕ­να πρά­σι­νο φύλ­λο, ὅ­πως κά­νουν ὅ­λα τ’ ἄλ­λα που­λιά.

            Με­τρι­οῦν­ται στὰ δά­χτυ­λα οἱ κυ­νη­γοὶ ποὺ μπο­ροῦ­νε νὰ παι­νευ­τοῦν ὅ­τι τὸ εἶ­δαν δυ­ὸ-τρεῖς φο­ρὲς ὁ­λά­κε­ρη τὴ ζω­ή τους. Ἀλ­λὰ οὔ­τε ἕ­νας τα­ρι­χευ­τὴς σπά­νι­ων που­λι­ῶν δὲν καυ­χή­θη­κε ὣς τὰ σή­με­ρα πὼς πλού­τι­σε μ’ αὐ­τὸ τὴ συλ­λο­γή του.

            Ἀλ­λοί­μο­νο σ’ ἐ­κεῖ­νον ποὺ χω­ρὶς νὰ ξέ­ρει συ­να­παν­τι­έ­ται ὁ­πλι­σμέ­νος, γιὰ πρώ­τη φο­ρὰ μα­ζί του. Τὸν προ­σκα­λεῖ νὰ πλη­σιά­σει μὲ τὴ σο­βα­ρὴ χά­ρη τοῦ χρω­μα­τι­σμοῦ του, μὲ τὴν ἀ­νεί­πω­τη γλύ­κα τῆς φω­νῆς του, μὲ τὶς ρυθ­μι­κὲς κι­νή­σεις τοῦ χρυ­σοῦ φτε­ροῦ του. Ὁ κυ­νη­γὸς ἀ­νυ­πο­ψί­α­στος φτά­νει κον­τά, ση­μα­δεύ­ον­τας πάν­τα μὲ ὑ­ψω­μέ­νη τὴν κα­ραμ­πί­να κα­τὰ πά­νω του καὶ τὸ δά­χτυ­λο στα­θε­ρὸ στὴ σκαν­τά­λη.

            Τὴ στιγ­μὴ ποὺ εἶ­ναι ἕ­τοι­μος πιὰ νὰ τρα­βή­ξει, βλέ­πει μὲ φρί­κη, στὸ κλα­δί, στὸ βρά­χο ἢ στὴν πε­ζού­λα τοῦ ξε­ρο­πή­γα­δου, τὸ ἴ­διο κα­τά­μαυ­ρο που­λὶ νὰ τὸν κοι­τά­ζει, αὐ­τὴ τὴ φο­ρὰ μ’ ἕ­να ἀλ­λι­ώ­τι­κο βλέμ­μα.

            Ποῦ τὰ ξέ­ρει αὐ­τὰ τὰ μά­τια; Ποῦ τὰ ‘­χει ξα­να­δεῖ αὐ­τὰ τὰ μαλ­λιὰ; Ποῦ τὰ θυ­μᾶ­ται αὐ­τὰ τὰ πο­λὺ γνώ­ρι­μα χα­ρα­χτη­ρι­στι­κὰ ποὺ εἶ­ναι ἀν­τι­κρύ του;

            Ὄ­χι δὲν κά­νει λά­θος.

            Στὸ μαῦ­ρο κορ­μὶ τοῦ που­λιοῦ, στὴ θέ­ση τοῦ κε­φα­λιοῦ του, βρί­σκε­ται τώ­ρα κολ­λη­μέ­νο τὸ μι­κρο­σκο­πι­κὸ ὁ­μοί­ω­μα τῆς δι­κιᾶς του κε­φα­λῆς. Εἶ­ναι τὸ δι­κό του πρό­σω­πο πού, σὰν μέ­σα ἀ­πὸ ἀ­να­πο­δο­γυ­ρι­σμέ­νο κιά­λι ποὺ μι­κραί­νει τὰ πρά­μα­τα, ση­μα­δεύ­ει στὸ κλα­δί, στὸ βρά­χο ἢ στὴν πε­ζού­λα τοῦ ξε­ρο­πή­γα­δου.

            Ποι­ὸς θὰ τολ­μή­σει νὰ ρί­ξει τὸ βό­λι πά­νω στὸ εἴ­δω­λό του τὴν ὥ­ρα ποὺ πά­ει νὰ χτυ­πή­σει ἕ­να που­λί;

Πη­γή: Ἡ κρύ­πτη (δι­η­γή­μα­τα, Κεί­με­να, Ἀ­θή­να, 1979).

Ἐ.Χ. Γο­να­τᾶς (Ἀ­θή­να 1924-2006). Σπού­δα­σε Νο­μι­κά, ποι­η­τὴς καὶ δο­κι­μι­ο­γρά­φος τῆς πρώ­της με­τα­πο­λε­μι­κῆς γε­νιᾶς, δι­α­κρί­θη­κε κυ­ρί­ως ὡς «λο­γο­τέ­χνης τοῦ πα­ρά­δο­ξου». Πρώ­τη του ἐμ­φά­νι­ση στὰ γράμ­μα­τα μὲ τὸ ἀ­φή­γη­μα Ὁ τα­ξι­δι­ώ­της (1945), τε­λευ­ταῖ­ο βι­βλί­ο του Τρεῖς δε­κά­ρες (ἀ­φη­γή­μα­τα, Στιγ­μή, 2006). Τὸ 1994 τι­μή­θη­κε μὲ τὸ Κρα­τι­κό Βρα­βεῖ­ο.

 

E.H. Gonatas: The Cows

.

.

E.H. Gonatas

 

The Cows

 

E ARE SITTING at an outdoors cafe: five or six chairs scattered on the bank of a small river and further down, under a plane tree, a cabin covered with vines, and a sign that reads “The educated Spider.” We are drinking our ouzo watching the trouts leap in pairs out of the water, which foams like a white garland around their shiny heads. We enjoy the serene beauty of the scenery without uttering a single word.

         Only a few minutes pass by and three loud explosions one after the other make the glasses on the tables shake and deafen me. I snap out of my reverie leaping from the chair. Far away, in a farm, the sound of glass windows breaking is heard; voices and swearing idealised by the distance disturb the silence for a while. Then silence again. The others around me – local men – remain calm, as if they heard nothing at all, and they continue to sip their ouzo, wiping the drops lingering on their mustaches with their hands. Above their hair fly big evening mosquitoes. I can’t sit quiet and turn to the one sitting next to me. He is wearing purple robes.

         “Father,” I ask, “what’s going on? Did you hear the cannon shots?”

         The priest was struggling to push a chicken, that kept popping its head out, up his wide sleeve with his fat fingers. Without looking at me, he says:

         “God, my son, is punishing the miser cowmen.”

         Then, seeing that the bird calmed down and stopped popping in and out of his sleeve, he stands up and beckons me to follow him. The others don’t even notice us. We go past the backyard of the cafe, through a fence covered with vegetable marrows full of orange flowers, in the size of big brass trumpets, and we enter a vast field with many basins. You can hear animals snorting. We go from basin to basin. They are all deep and waterless, and brown cows are gadding on their bottom. They stoop every once in a while above the manger and start masticating. Their bellies are enormous and they pop out of their bodies perfectly round and swollen.

         “Look carefully at those over there, now that they are fanning their tail to drive flies away,” my companion tells me.

         I look and see a big white bung shoved well inside their asses. Straps tied under their legs and bellies and tightened around their back, hold the bung in place, making it impossible for the animal to get rid of it.

         “Using this method,” he explains, “which prevents cows from discarding from their bodies the unwanted residues of food, the cowmen believe they will succeed in fattening them faster. They won’t leave a single barleycorn undigested. “It is also weighed on the merchant’s scales and we paid for it,” they say, “it wasn’t a gift!”

         “And the animals never relieve themselves?” I ask, looking at the cows with pity, while they are picking with their huge lips some long weeds growing in patches on the wall of the basin.

         “Why yes! Every twenty five days when they unstrap the belts. I have seen many of them lasting longer. But there are others that even on the fifth day they become seriously ill; their belly starts swelling, it balloons within a few minutes and if the cowmen do not haste, they burst suddenly and their pieces scatter into the air with terrible noise, like bombshells.”

         At that very moment, we heard footsteps. Two unshaved men with dirty short aprons hanging above their knees, are approaching the basin. They are cowmen.

         “We don’t want them to see us,” the priest whispers to me. “You are a stranger in these parts and they might think that I brought you here on purpose to steal their method.”

         We quickly hide behind the terrace. The cowmen climb down the steps and enter the basin. One of them, holding a measuring tape, goes from cow to cow and measures the perimeter of their belly. The other one, in the dim light of a lantern, scribbles the measurements in a notepad.

         “They are panicking,” the priest whispers again. “Including today’s three, the count of the lethal cases reached number eleven this month. There is a God above and He sees. They are very worried, so they became careful. They are now checking upon their herd more often to see if the belly of the cows has reached past endurance level.”

         When they finished measuring, the cowmen climbed up and headed to another basin. Then, we come out of our hiding place and return following the same road with our heads full of thoughts but remaining speechless.

         At the very edge of the field, there shines a windowless hut, made of tin cans. Instead of a door, there is a round opening. Two more cowmen, with the same unshaved faces, but wearing aprons that reach down their heels, bend over a long wooden bench, where pieces of bloody skin are spread. They clean them up with big knives.

         “More slowly,” the priest says. “They are the ones that lost three animals this afternoon. They are counting the damage and seething with anger. In a while, when the moon rises, they will take the remains of the animals outside the cabin and bury them. They don’t want anyone to see them. When they get angry, they can become really mean.”

         We tiptoe away like ghosts. Crossing the edge of the field, I am beginning to see the river again. Big leaves travel slowly on the water. In the engulfing silence, we hear only the mosquitoes’ wings and our steps that crack twigs and branches as we walk.

 .

 

.

Source: From the short story collection The Cows, “Texts”. Athens 1980, 1^st edition. Proti Ili editions, Athens, November 1963.

E.H. Gonatas (Athens 1924-2006). He studied Law and he is a poet and essay writer of the post war generation. He was mainly known as “a writer of the paradox.” He made his first appearance in Greek letters with the short story, titled “The traveller” (1945). His last book was the Three nickels (short stories, Stigmi editions, 2006). In 1994 he received the National Translation Prize.

Translated from the greek by

Vassilis Manoussakis (Athens, 1972). Poet, short-story writer, translator. He studied English Language and Literature. He currently teaches at the University of Peloponnese in Kalamata.

.

 

Ἐ.Χ. Γονατᾶς: Οἱ ἀγελάδες

 

 

 

Ἐ.Χ. Γο­να­τᾶς

 

Οἱ ἀ­γε­λά­δες

                                                                                                             

στὸ Νί­κο Γα­βρι­ὴλ Πεν­τζί­κη

 

ΑΘΟΜΑΣΤΕ Σ’ Ε­ΝΑ ΥΠΑΙΘΡΙΟ κα­φε­νεῖ­ο: πέντ΄ ἕ­ξι κα­ρέ­κλες ἀ­ρα­δι­α­σμέ­νες στὴν ὄ­χθη ἑ­νὸς μι­κροῦ πο­τα­μιοῦ καὶ πιὸ πέ­ρα, κά­τω ἀ­πὸ ἕ­να πλα­τά­νι, μιὰ πα­ράγ­κα πνιγμέ­νη στὶς πε­ρι­κο­κλά­δες, μὲ τὴν ἐ­πι­γρα­φὴ «Ἡ μορ­φω­μέ­νη Ἀ­ρά­χνη». Πί­νο­με τὸ οὖ­ζο μας βλέ­πον­τας τὶς πέ­στρο­φες νὰ πη­δᾶ­νε κά­θε τό­σο δυ­ὸ δυ­ὸ ἔ­ξω ἄπ΄ τὸ νε­ρό, ποὺ ἀ­φρί­ζει σὰν ἄ­σπρο στε­φά­νι γύ­ρω στ’ ἀ­στρα­φτε­ρά τους κε­φά­λια. Ἀ­μί­λη­τοι χαι­ρό­μα­στε τὴ γα­λή­νια ὀ­μορ­φιὰ τοῦ το­πί­ου.

       Μὰ δὲν περ­νά­ει πολ­λὴ ὥ­ρα καὶ τρεῖς βρον­τε­ρὲς ἐ­κρή­ξεις στὴ γραμ­μὴ τραν­τά­ζουν τὰ πο­τή­ρια στὰ τρα­πέ­ζια καὶ μὲ ξε­κου­φαί­νουν. Ξυ­πνῶ ἀ­πὸ τὴ ρέμ­βη μου ἀ­να­πη­δών­τας στὴν κα­ρέ­κλα. Κά­τι τζά­μια ἀ­κού­γον­ται νὰ σπᾶ­νε μα­κριὰ σ΄ ἕ­να χτῆ­μα· φω­νὲς καὶ βλα­στή­μι­ες ἐ­ξι­δα­νι­κευ­μέ­νες ἀπ΄ τὴν ἀ­πό­στα­ση τα­ρά­ζουν γιὰ λί­γο τὴν ἡ­συ­χί­α. Ὕ­στε­ρα πά­λι σι­ω­πή. Οἱ ἄλ­λοι γύ­ρω μου  —ἄν­θρω­ποι τοῦ τό­που— ἀ­τά­ρα­χοι, σὰ νὰ μὴν ἄ­κου­σαν τί­πο­τα, συ­νε­χί­ζουν νὰ ρου­φᾶ­νε γου­λιὰ γου­λιὰ τὸ οὖ­ζο τους σφουγ­γί­ζον­τας μὲ τὸ χέ­ρι τὶς στά­λες ποὺ κρέ­μον­ται στὰ μου­στά­κια τους. Στὰ μαλ­λιὰ τους πε­τᾶ­νε με­γά­λα δει­λι­νὰ κου­νού­πια. Δὲν κρα­τι­έ­μαι καὶ γυ­ρί­ζω σ’ αὐ­τὸν ποὺ κά­θε­ται πλά­ι μου. Φο­ρά­ει με­νε­ξε­λιὰ ρά­σα.

      «Πά­τερ», ρω­τά­ω, «τί συμ­βαί­νει; Ἄ­κου­σες τὶς κα­νο­νι­ές;»

      Ὁ πα­πὰς πο­λέ­μα­γε νὰ σπρώ­ξει μὲ τὰ πα­χου­λά του δά­χτυ­λα μέ­σα στὸ φαρ­δο­μά­νι­κό του ἕ­να κο­τό­που­λο ποὺ ὅ­λο ἔ­βγα­ζε τὸ κε­φά­λι. Χω­ρὶς νὰ μὲ κοι­τά­ξει, μοῦ λέ­ει:

      «Ὁ Θε­ός, τέ­κνον μου, τι­μω­ρεῖ τοὺς φι­λάρ­γυ­ρους βου­κό­λους.»

      Ὕ­στε­ρα βλέ­πον­τας πὼς τὸ που­λὶ ἡ­σύ­χα­σε κι ἔ­πα­ψε νὰ μπαι­νο­βγαί­νει στὰ μα­νί­κια του, ση­κώ­νε­ται καὶ μοῦ γνέ­φει νὰ τὸν ἀ­κο­λου­θή­σω. Οἱ ἄλ­λοι οὔ­τε μᾶς προ­σέ­χου­νε κάν. Περ­νᾶ­με πί­σω ἀπ΄ τὴν πα­ράγ­κα τοῦ κα­φε­νεί­ου, μέ­σα ἀ­πό ’­να φρά­χτη μὲ κο­λο­κυ­θι­ὲς φορ­τω­μέ­νες πορ­το­κα­λιὰ λου­λού­δια, με­γά­λα σὰν χάλ­κι­νες τρουμ­πέ­τες, καὶ βγαί­νου­με σ’ ἕ­να ἀ­πέ­ραν­το χω­ρά­φι μὲ πολ­λὲς στέρ­νες. Ἀ­κού­γον­ται ζῶ­α νὰ ξε­φυ­σᾶ­νε ρου­θου­νί­ζον­τας. Πη­γαί­νου­με ἀ­πὸ στέρ­να σὲ στέρ­να. Εἶ­ναι ὅ­λες βα­θι­ές, χω­ρὶς νερὸ, καὶ στὸν πά­το γυ­ρί­ζουν ἀ­γε­λά­δες μὲ κα­στα­νὸ τρί­χω­μα. Σκύ­βουν κά­θε λί­γο τὸ χον­τρὸ σβέρ­κο τους στὰ πα­χνιὰ καὶ μα­σου­λί­ζουν. Οἱ κοι­λι­ὲς τους τε­ρά­στι­ες πε­τά­γον­ται ἔ­ξω ἀ­π’ τὸ κορ­μὶ ὁ­λο­στρόγ­γυ­λες καὶ πρη­σμέ­νες.

      «Αὐ­τὲς ἐ­κεῖ πρό­σε­ξέ τες κα­λά, τώ­ρα ποὺ ση­κώ­νουν τὴν οὐ­ρὰ νὰ δι­ώ­ξουν τὶς μύ­γι­ες», μοῦ λέ­ει ὁ σύν­τρο­φός μου.

      Κοι­τά­ζω καὶ βλέ­πω χω­μέ­νο βα­θιὰ στὸν πι­σι­νό τους ἀ­πό ’να με­γά­λο ἄ­σπρο φελ­λό. Λου­ριὰ πε­ρα­σμέ­να κά­τω ἀπ΄ τὰ σκέ­λια καὶ τὴν κοι­λιὰ καὶ σφι­χτο­δε­μέ­να στὴ ρά­χη τους, κρα­τᾶ­νε γε­ρὰ στὴ θέ­ση του τὸ φρά­ξι­μο, ποὺ νὰ μὴ μπο­ρεῖ μὲ τί­πο­τα νὰ τὸ πε­τά­ξει τὸ ζῶ­ο.

      «Μὲ τὸ σύ­στη­μα αὐ­τό», μοῦ ἐ­ξη­γεῖ, «ποὺ ἀ­πο­κλεί­ει στὶς ἀ­γε­λά­δες νὰ δι­ώ­ξουν ἀπ΄ τὸν ὀρ­γα­νι­σμὸ τους τ΄ ἀ­νε­πι­θύ­μη­τα πε­ρισ­σέ­μα­τα τῆς τρο­φῆς, οἱ βου­κό­λοι πι­στεύ­ουν πὼς θὰ κα­τα­φέ­ρουν νὰ τὶς πα­χύ­νουν γλη­γο­ρώ­τε­ρα. Δὲν ἐν­νο­οῦν ν΄ ἀ­φή­σουν οὔ­τε ἕ­να σπει­ρὶ κρι­θά­ρι νὰ βγεῖ ἀ­πὸ μέ­σα τους ἀ­χώ­νευ­το.  “Εἶναι κι αὐ­τὸ ζυ­γι­σμέ­νο στὴ ζυ­γα­ριὰ τοῦ ἐμ­πό­ρου καὶ τὸ πλη­ρώ­σα­με”, λέ­νε, “δέ μᾶς τὸ ἔ­δω­σαν χά­ρι­σμα!”»

      «Καὶ τὰ ζῶ­α δὲν ἀ­να­κου­φί­ζον­ται πο­τέ;», τὸν ρω­τά­ω, κοι­τών­τας μὲ οἶ­κτο τὶς ἀ­γε­λά­δες ποὺ ἁρ­πά­ζουν μὲ τὶς χει­λά­ρες τους κά­τι μα­κριὰ χορ­τά­ρια φυ­τρω­μέ­να ἐ­δῶ κι ἐ­κεῖ στοὺς τοί­χους τῆς στέρ­νας.

      «Πώς! Κά­θε εἴ­κο­σι εἴ­κο­σι πέν­τε μέ­ρες, μό­λις τοὺς λύ­σουν τὶς ζῶ­νες ποὺ τοὺς φο­ρᾶ­νε. Ἔ­χω δεῖ πολ­λὲς ν΄ ἀν­τέ­χουν καὶ πά­ρα πά­νω. Μὰ εἶ­ναι κι ἄλ­λες ποὺ ἀπ΄τὴν πέμ­πτη κι­ό­λας μέ­ρα ἀρ­ρω­σταί­νουν βα­ριά· ἀρ­χί­ζει ἡ κοι­λιά τους νὰ τουμ­πα­νιά­ζει, φου­σκώ­νει φου­σκώ­νει σὰ μπα­λό­νι μέ­σα σὲ λί­γα λε­φτά, κι ἂν δὲν τὶς προ­λά­βουν, μπάμ! σκᾶ­νε ξαφ­νι­κὰ καὶ κομ­μα­τι­ά­ζον­ται στὸν ἀ­έ­ρα μὲ τρο­με­ρὸ θό­ρυ­βο, σὰν ὀ­βί­δες.»

      Ἐ­κεί­νη τὴ στιγ­μὴ ἀ­κού­στη­καν βή­μα­τα. Δυ­ὸ ἄν­θρω­ποι ἀ­ξού­ρι­στοι, μὲ λε­ρω­μέ­νες κον­τὲς πο­δι­ὲς πά­νω ἀπ΄ τὰ γό­να­τα, πλη­σιά­ζουν τὴ στέρ­να. Εἶ­ναι βου­κό­λοι.

      «Νὰ μὴ μᾶς δοῦν», μοῦ λέ­ει σι­γὰ ὁ πα­πάς. «Εἶ­σαι ξέ­νος καὶ μπο­ρεῖ νὰ τοὺς πε­ρά­σει ἀπ΄τὸ μυα­λὸ πὼς σ΄ ἔ­φε­ρα ἐ­πί­τη­δες ἐ­δῶ νὰ κλέ­ψεις τὸ σύ­στη­μά τους.»

      Κρυ­βό­μα­στε γλή­γο­ρα πί­σω ἀπ΄ τὴν πε­ζού­λα. Οἱ κτη­νο­τρό­φοι κα­τε­βαί­νουν τὰ σκα­λιὰ καὶ μπαί­νουν στὴ στέρ­να. Ὁ ἕ­νας, βα­στών­τας μιὰ με­ζού­ρα, πη­γαί­νει ἀ­πὸ γε­λά­δα σὲ γε­λά­δα καὶ παίρ­νει τὴν πε­ρί­με­τρο τῆς κοι­λιᾶς της. Ὁ ἄλ­λος, στὸ θαμ­πὸ φῶς ἑ­νὸς φα­να­ριοῦ, ση­μει­ώ­νει σ΄ ἕ­να τε­φτέ­ρι.

      «Τοὺς ἔ­χει πιά­σει πα­νι­κός», μοῦ ψι­θυ­ρί­ζει πά­λι ὁ πα­πάς. «Μα­ζὶ μὲ τὰ τρί­α ση­με­ρι­νά, τὰ θα­να­τη­φό­ρα κρού­σμα­τα ἔ­φτα­σαν τὸν ἀ­ριθ­μὸ ἕν­τε­κα αὐ­τὸ τὸ μή­να. Ὑ­πάρ­χει Θε­ὸς ἀ­πὸ πά­νω καὶ βλέ­πει. Ἔ­χουν ἀ­νη­συ­χή­σει πο­λὺ καὶ προ­σέ­χουν. Ἐ­ξε­τά­ζουν τώ­ρα γιὰ πε­ρισ­σό­τε­ρη ἀ­σφά­λεια πιὸ συ­χνὰ τὸ κο­πά­δι τους, μή­πως κι ἡ κοι­λιὰ τῶν ζώ­ων ξε­πε­ρά­σει ἄ­ξαφ­να τὸ ὅ­ριο ἀν­το­χῆς.»

      Ἄ­μα τέ­λει­ω­σαν τὸ μέ­τρη­μα, οἱ βου­κό­λοι ἀ­νέ­βη­καν καὶ τρά­βη­ξαν σὲ ἄλ­λη στέρ­να. Τό­τε βγαί­νου­με κι ἐ­μεῖς ἀπ΄ τὸν κρυ­ψώ­να καὶ γυ­ρί­ζου­με ἀπ΄ τὸν ἴ­διο δρό­μο σκε­φτι­κοὶ καὶ ἀ­μί­λη­τοι.

      Ἄ­κρη ἄ­κρη στὸ χω­ρά­φι γυ­α­λί­ζει μί­α με­γά­λη κα­λύ­βα δί­χως πα­ρά­θυ­ρο, στη­μέ­νη μὲ ντε­νε­κέ­δες. Ἔ­χει ἀν­τὶς γιὰ πόρ­τα ἕ­να στρογ­γυ­λὸ ἄ­νοιγ­μα. Ἀ­πό­ξω ἄλ­λοι δυ­ὸ βου­κό­λοι, μὲ τὰ ἴ­δια ἀ­ξού­ρι­στα μοῦ­τρα ἀλ­λὰ μὲ πο­δι­ὲς ποὺ κρε­μᾶ­νε ὣς τὶς φτέρ­νες τους, σκύ­βουν πά­νω σ΄ ἕ­να μα­κρὺ ξύ­λι­νο πάγ­κο ὅ­που εἶ­ναι ἁ­πλω­μέ­να κομ­μά­τια μα­τω­μέ­νες προ­βι­ές. Μὲ με­γά­λα μα­χαί­ρια τὶς κα­θα­ρί­ζουν.

      «Πιὸ σι­γά», μοῦ κά­νει ὁ πα­πάς. «Νὰ αὐ­τοὶ ποὺ ἔ­χα­σαν τρί­α ζῶ­α σή­με­ρα τ΄ ἀ­πό­γευ­μα. Με­τρᾶ­νε τὶς ζη­μι­ὲς καὶ βρά­ζουν ἀ­πὸ τὸ θυ­μό τους. Σὲ λί­γο, μό­λις φα­νεῖ τὸ φεγ­γά­ρι, θὰ βγά­λουν τ΄ ἀ­πο­μει­νά­ρια τῶν ζώ­ων ἀπ΄ τὴν κα­λύ­βα καὶ θὰ τὰ θά­ψουν. Δὲν θέ­λουν νὰ τοὺς βλέ­πει κα­νείς. Ὅ­ταν ἀ­γρι­εύ­ουν δὲν ἀ­στει­εύ­ον­ται.»

      Προ­χω­ρᾶ­με σι­γὰ στὶς μύ­τες τῶν πο­δι­ῶν καὶ φεύ­γου­με ἀ­νά­λα­φρα σὰ φαν­τά­σμα­τα. Περ­νών­τας τὸ σύ­νο­ρο τοῦ χω­ρα­φιοῦ ἀρ­χί­ζω καὶ ξα­να­βλέ­πω τὸ πο­τά­μι. Με­γά­λα φύλ­λα τα­ξι­δεύ­ουν πά­νω του ἀρ­γά. Μέ­σα στὴν  ἡ­συ­χί­α ἀ­κού­γον­ται γύ­ρω μας μό­να τὰ φτε­ρὰ τῶν κου­νου­πι­ῶν καὶ τὰ βή­μα­τά μας ποὺ τσα­κί­ζουν κο­τσά­νια καὶ κλα­διὰ κα­θὼς περ­πα­τᾶ­με. 

 

 

Πη­γή: Ἀ­πὸ τὴν συλ­λο­γὴ Οἱ ἀ­γε­λά­δες, «Κεί­με­να». Ἀ­θή­να 1980, A΄ ἔκ­δο­ση, Πρώ­τη Ὕ­λη, Ἀ­θή­να Νο­έμ­βριος 1963.

 

Ἐ.Χ. Γο­να­τᾶς (Ἀθήνα 1924-2006). Σπούδασε Νομικά, ποιητὴς καὶ δοκιμιο­γρά­φος τῆς Μεταπολεμικῆς γενιάς, διακρίθηκε κυρίως ὡς «λογοτέχνης τοῦ παράδοξου». Πρώτη του ἐμφάνιση στὰ γράμματα μὲ τὸ ἀφήγημα Ὁ ταξιδιώτης (1945), τελευταῖο βιβλίο του Τρεῖς δεκάρες (ἀφηγήματα, Στιγμή, 2006). Τὸ 1994 τιμήθηκε μὲ τὸ Κρατικό Βραβεῖο Μετάφρασης.