Κάρλος Βιτάλε (Carlos Vitale): Τηλέφωνο

.

.

Κάρ­λος Βι­τά­λε (Carlos Vitale)

 .

Τηλέφωνο

(Telefono)

 .

ΑΘΕ ΦΟΡΑ ποὺ ἑ­τοι­μά­ζο­μαι νὰ μπῶ ἢ μό­λις ἔ­χω βγεῖ ἀ­πὸ τὸ σπί­τι, μοῦ φαί­νε­ται ὅ­τι χτυ­πά­ει τὸ τη­λέ­φω­νο. Ὡ­στό­σο, μὲ τὸ ποὺ ἀ­νοί­γω τὴν πόρ­τα, ἀ­μέ­σως στα­μα­τά­ει. Μοῦ τη­λε­φω­νοῦν μό­νο ὅ­ταν λεί­πω.

.

.

Πη­γή: Mini71cuentos, Ἀν­θο­λο­γί­α ἰ­σπα­νό­φω­νου δι­η­γή­μα­τος, Δί­γλωσ­ση ἔκ­δο­ση, Ἐ­πι­λο­γὴ – Εἰ­σα­γω­γὴ – Με­τα­φρα­στικὴ ἐ­πι­μέ­λεια: Κων­σταν­τῖ­νος Πα­λαι­ο­λό­γος, Ἐκ­δό­σεις Μι­χά­λη Σι­δέ­ρη, Ἀ­θή­να 2012.

Κάρ­λος Βι­τά­λε (Carlos Vitale) (Μπου­έ­νος Ἄ­ι­ρες, 1953) Ἀ­πὸ τὸ 1981 ζεῖ στὴ Βαρ­κε­λώ­νη. Στὰ ἑλ­λη­νι­κὰ κυ­κλο­φο­ρεῖ τὸ βι­βλί­ο μι­κρο­δι­η­γη­μά­των του Ἡ ἀ­γέ­νεια τοῦ αὐ­τό­χει­ρα (μτφ. Ἀ­λε­ξάν­δρα Γκολ­φι­νο­πού­λου). Ἔ­χει γρά­ψει ἐ­πί­σης τὴν ποι­η­τι­κὴ συλ­λο­γὴ Unidad de lugar (2004). Τὸν Σε­πτέμ­βριο τοῦ  2010 ἔ­δω­σε συ­νέ­ντευ­ξη στὸ «Ἱ­στο­λό­γιοἹ­στο­ρί­ες-Μπον­ζάι». Τὸ «Teléfono» ἀ­νή­κει στὴ συλ­λο­γὴ Descortesía del suicida (Τσί­βα, Βα­λέν­θια, Casa de la Cultura de Chiva, 1997).

Με­τά­φρα­ση ἀ­πὸ τὰ ισπανικά:

Ἐρ­γα­στή­ριο Με­τά­φρα­σης Μι­κρο­δι­η­γη­μά­των ἀ­πὸ τὰ ἰ­σπα­νι­κὰστὰ ἑλ­λη­νι­κὰ ὑ­πὸ τὴν ἐ­πί­βλε­ψη τοῦ Κων­σταν­τί­νου Πα­λαι­ο­λό­γου. Πε­ρισ­σό­τε­ρα βλ. «Ἡ­με­ρο­λό­γιο Κα­τα­στρώ­μα­τος» (Ἡ­με­ρο­μη­νί­α: 16-07-2013).

.

Κάρλος Βιτάλε (Carlos Vitale): John & John Ltd

 

 

Κάρλος Βιτάλε (Carlos Vitale) 

 

J­o­hn & J­o­hn L­td

 

Ι ΑΔΕΛΦΟΙ ΓΟΥΕΙΝ καὶ Φὸρντ Τζὸν ὑ­πῆρ­ξαν πάν­το­τε πο­λὺ δε­μέ­νοι ὁ ἕ­νας μὲ τὸν ἄλ­λο. Μο­νο­ζυ­γω­τι­κοὶ δί­δυ­μοι, δὲν εἶ­χαν χω­ρί­σει πο­τέ. Φοί­τη­σαν στὴν ἴ­δια βι­ο­μη­χα­νι­κὴ σχο­λὴ καὶ με­τὰ συ­νέ­χι­σαν στὴν οἰ­κο­γε­νεια­κὴ ἐ­πι­χεί­ρη­ση, μιὰ μι­κρὴ ἑ­ται­ρεί­α ἐ­πι­σκευ­ῆς καὶ πώ­λη­σης ἠ­λε­κτρι­κῶν συ­σκευ­ῶν, τῆς ὁ­ποί­ας τὸ ὄ­νο­μα εἶ­χαν ἀλ­λά­ξει ἀ­πὸ J­o­hn & S­o­ns σὲ J­o­hn & J­o­hn L­td. Κα­νέ­νας ἀ­πὸ τοὺς δύο δὲν παν­τρεύ­τη­κε, ὄ­χι για­τὶ δὲν τοὺς πα­ρου­σι­ά­στη­καν εὐ­και­ρί­ες, ἀλ­λὰ για­τὶ δὲν μπο­ροῦ­σαν νὰ δι­α­νο­η­θοῦν τὴν πι­θα­νό­τη­τα νὰ πρέ­πει νὰ μοι­ρα­στοῦν τὴν ἀ­γά­πη ποὺ ἔ­τρε­φε ὁ ἕ­νας γιὰ τὸν ἄλ­λο. Γι’ αὐ­τὸν τὸ λό­γο, ὅ­ταν πέ­θα­νε ὁ Γου­έ­ιν, ὁ Φὸρντ φρόν­τι­σε νὰ τὸν βαλ­σα­μώ­σει καὶ νὰ τὸν βά­λει νὰ κα­θί­σει ἄ­νε­τα στὴν ἀ­γα­πη­μέ­νη του πο­λυ­θρό­να μπρο­στὰ στὴν τη­λε­ό­ρα­ση ποὺ ἦ­ταν συ­νε­χῶς ἀ­νοι­χτή. Σὲ κά­θε πε­ρί­πτω­ση, στὸν Γου­έ­ιν πο­τὲ δὲν ἄ­ρε­σαν τὰ πολ­λὰ λό­για.

 

Πη­γή: Ἀ­πὸ τὴ συλ­λο­γὴ δι­η­γη­μά­των D­e­s­c­o­r­t­e­s­ía d­el s­u­i­c­i­da [Ἡ ἀ­γέ­νεια τοῦ αὐ­τό­χει­ρα] (ἐκδ. C­a­n­d­a­ya, Βαρ­κε­λώ­νη, 2008).

 

Carlos Vitale (Μπουένος Ἄιρες, 1953). Πο­ιη­τής, δι­η­γη­μα­το­γρά­­φος καὶ με­τα­φρα­στὴς ποί­η­σης ἀ­πὸ τὰ ἰ­τα­λι­κὰ καὶ κα­τα­λα­νι­κά . Σπού­δα­σε Ἱ­σπα­νι­κὴ καὶ Ἰ­τα­λι­κὴ Φι­λο­λο­γί­α. Ζεῖ στὴ Βαρ­κε­λώ­νη ἀ­πὸ τὸ 1981. Δημοσίευσε μεταξὺ ἄλλων: Unidad de lugar (2004), Fuera de casa (2004).

Ἱστολόγιο: http://carlosvitale.blogspot.com/

 

Μετάφραση ἀπὸ τὰ Ἰσπανικά:

Ἀ­λε­ξάν­δρα Γκολ­φι­νο­πού­λου (Πά­τρα, 1967). Ζεῖ καὶ ἐρ­γά­ζε­ται στὴ Μα­δρί­τη.  Ἡ ἀ­πό­δο­ση τῆς συλ­λο­γῆς δι­η­γη­μά­των Ἡ ἀ­γέ­νεια τοῦ αὐ­τό­χει­ρα στὰ ἑλ­λη­νι­κὰ εἶ­ναι ἡ πρώ­τη της λο­γο­τε­χνι­κὴ με­τά­φρα­ση.

 

Κάρλος Βιτάλε (Carlos Vitale): Συνέντευξη στὸ “Πλανόδιον – Ἱστορίες Μπονζάι”

 

 

Κάρλος Βιτάλε (C­a­r­l­os V­i­t­a­le): Συ­νέν­τευ­ξη στὸ “Πλα­νό­διον

– Ἱ­στο­ρί­ες Μπον­ζά­ι”

 

ΕΡ: Μο­λο­νό­τι ἡ μι­κρὴ πε­ζο­γρα­φι­κὴ φόρ­μα, μυ­θο­πλα­στι­κὴ καὶ δι­δα­κτι­κὴ συ­νή­θως, μᾶς εἶ­ναι γνω­στὴ ἀ­πὸ τὸν Αἴ­σω­πο ἀ­κό­μη, τοὺς ἀρ­χαί­ους πα­ρα­δο­ξο­γρά­φους καὶ τὰ με­σαι­ω­νι­κὰ ἀ­σκη­τι­κὰ καὶ ἁ­γι­ο­λο­γι­κὰ κεί­με­να, καὶ σ’ ὅ­λες σχε­δὸν τὶς φι­λο­λο­γι­κὲς πα­ρα­δό­σεις θὰ συ­ναν­τή­σου­με ἀρ­κε­τὰ ἀν­τί­στοι­χα πα­ρα­δείγ­μα­τα τό­σο τὸν 19ο ὅ­σο καὶ τὸν 20ὸ αἰ­ώ­να, τὴν τε­λευ­ταί­α δε­κα­πεν­τα­ε­τί­α πα­ρα­τη­ροῦ­με μιὰ ἐκ­πλη­κτι­κὴ ἄν­θι­σή της σὲ ὁ­λό­κλη­ρο τὸν κό­σμο. Ποῦ κα­τὰ τὴν γνώ­μη σας ὀ­φεί­λε­ται τὸ φαι­νό­με­νο αὐ­τό;

 

C.V.: Ὀ­φεί­λε­ται στὸ γε­γο­νὸς ὅ­τι ἡ μι­κρὴ πε­ζο­γρα­φι­κὴ φόρ­μα εἶ­ναι ἕ­να εἶ­δος ποὺ ται­ριά­ζει σὲ αὐ­τὴ τὴν ἐ­πο­χὴ τρέ­λας καὶ ἄγ­χους στὴν ὁ­ποί­α ζοῦ­με, ὅ­που κυ­ρια­ρχεῖ τὸ ἀ­πο­σπα­σμα­τι­κό, αὐ­τὸ ποὺ δὲν ἀ­παι­τεῖ ὑ­περ­βο­λι­κὸ χρό­νο ἀ­νά­γνω­σης. Τὸ μι­κρο­δι­ή­γη­μα, ὡ­στό­σο, μὲ τὸν τρό­πο του, ἀ­παι­τεῖ καὶ αὐ­τὸ κά­ποι­α ἀ­φο­σί­ω­ση, ἐ­πει­δὴ πο­λὺ συ­χνὰ πρέ­πει νὰ τὸ δι­α­βά­σει κα­νεὶς μὲ ἠ­ρε­μί­α, ἀ­κό­μη καὶ δυ­ὸ ἢ καὶ τρεῖς φο­ρές. Κα­τὰ τὴ γνώ­μη μου, ἕ­να κα­λὸ μι­κρο­δι­ή­γη­μα ἔ­χει πε­ρισ­σό­τε­ρες ἀ­πὸ μί­α ἀ­να­γνώ­σεις· μί­α ἐ­πι­φα­νεια­κή, κα­τὰ τὴν ὁ­ποί­α μέ­νου­με στὴν ἁ­πλὴ ἱ­στο­ρί­α καὶ μί­α ἄλ­λη, πιὸ βα­θιὰ ἢ δεύ­τε­ρη ἀ­νά­γνω­ση, κα­τὰ τὴν ὁ­ποί­α ἐ­πι­χει­ροῦ­με νὰ ἀ­πο­κω­δι­κο­ποι­ή­σου­με αὐ­τὸ ποὺ πραγ­μα­τι­κὰ θέ­λουν νὰ ποῦν αὐ­τὲς οἱ λί­γες γραμ­μές. Συ­χνὰ ἕ­να μι­κρο­δι­ή­γη­μα κρύ­βει ἕ­να με­γά­λο μυ­θι­στό­ρη­μα μὲ πλο­κὲς καὶ ὑ­πο-πλο­κές· πρέ­πει ὅ­μως νὰ εἶ­ναι κα­νεὶς γνώ­στης γιὰ νὰ τὸ ἀ­να­κα­λύ­ψει. 

 

ΕΡ: Πα­ρα­κο­λου­θών­τας στὸν δι­ε­θνῆ ἱ­στο­χῶ­ρο τὶς σε­λί­δες γιὰ τὶς μι­κρὲς ἱ­στο­ρί­ες δι­α­πι­στώ­νου­με μιὰ ση­μαν­τι­κὰ ὑ­πέρ­τε­ρη ἀ­νά­πτυ­ξη τῶν σχε­τι­κῶν ἱ­σπα­νό­φω­νων συν­δέ­σμων. Ὑ­πάρ­χει κά­τι τὸ ἰ­δι­αί­τε­ρο στὴν ἱ­σπα­νό­φω­νη πα­ρά­δο­ση ἢ στὶς σύγ­χρο­νες συν­θῆ­κες τοῦ ἱ­σπα­νό­φω­νου κό­σμου ποὺ νὰ δι­και­ο­λο­γεῖ αὐ­τὸ τὸ ξε­χω­ρι­στὸ ἐν­δι­α­φέ­ρον;

 

C.V.: Πράγ­μα­τι, οἱ ἱ­στο­σε­λί­δες ποὺ εἶ­ναι ἀ­φι­ε­ρω­μέ­νες στὶς μι­κρὲς ἱ­στο­ρί­ες εἶ­ναι πο­λυ­ά­ριθ­μες καὶ αὐ­ξά­νον­ται κα­θη­με­ρι­νά, τό­σο στὴν Ἱ­σπα­νί­α ὅ­σο καὶ στὴ Λα­τι­νι­κὴ Ἀ­με­ρι­κή. Κα­θὼς ἐ­πί­σης καὶ οἱ ἐκ­δο­τι­κοὶ οἶ­κοι ποὺ ἐ­ξει­δι­κεύ­ον­ται σχε­δὸν ἀ­πο­κλει­στι­κὰ σὲ αὐ­τὸ τὸ εἶ­δος. Ἀ­πὸ τὶς ἀρ­χὲς τοῦ 20οῦ αἰ­ώ­να ἀν­θεῖ τὸ μι­κρο­δι­ή­γη­μα στὴν ἱ­σπα­νι­κὴ γλώσ­σα. Ἀ­νά­με­σα στοὺς πρώ­τους συγ­γρα­φεῖς, μπο­ρεῖ νὰ ἀ­να­φέ­ρει κα­νεὶς τοὺς Ρουμ­πὲν Ντα­ρί­ο, Βι­θέν­τε Οὐ­ϊ­δόμ­προ, Χου­ὰν Ρα­μὸν Χι­μέ­νεθ, Χο­σὲ Ἀν­τό­νιο Ρά­μος Σοῦ­κρε, Ἀλ­φόν­σο Ρέ­γι­ες, Γκαμ­πρι­έ­λα Μι­στρὰλ ἢ Λε­ο­πόλ­δο Λου­γό­νες. Με­τέ­πει­τα, τοὺς Χόρ­χε Λου­ὶς Μπόρ­χες, Χού­λιο Κορ­τά­σαρ, Ἀν­τόλ­φο Μπι­ό­ι Κα­σά­ρες, Ἀ­ου­γοῦ­στο Μον­τε­ρό­σο, Χου­ὰν Χο­σὲ Ἀ­ρε­ό­λα.­.. Ἡ δι­α­φο­ρὰ εἶ­ναι ὅ­τι σή­με­ρα φαί­νε­ται ὅ­τι τὸ μι­κρο­δι­ή­γη­μα ἔ­χει ἀ­πο­σπα­στεῖ ἀ­πὸ τὸ δι­ή­γη­μα δη­μι­ουρ­γών­τας ἕ­να νέ­ο εἶ­δος ἢ ὑ­πο-κα­τη­γο­ρί­α, μὲ τὶς ἰ­δι­αι­τε­ρό­τη­τές της. Ὅ­πως ἀ­νέ­φε­ρα καὶ προ­η­γου­μέ­νως, οἱ συν­θῆ­κες ζω­ῆς, ὄ­χι μό­νο στὸν ἱ­σπα­νό­φω­νο κό­σμο ἀλ­λὰ σὲ ὅ­λες τὶς «πο­λι­τι­σμέ­νες» χῶ­ρες, εἶ­ναι ἰ­δα­νι­κὲς γιὰ τὴν ἄν­θι­ση τοῦ μι­κρο­δι­η­γή­μα­τος.

 

ΕΡ: Τί κα­τὰ τὴ γνώ­μη σας συ­νι­στᾶ τὸ “μι­κρὸ” ἢ “ὑ­περ­μι­κρὸ” δι­ή­γη­μα; Ἐ­κτὸς ἀ­πὸ ἕ­να πε­ρι­ο­ρι­σμέ­νο ἀ­ριθ­μὸ λέ­ξε­ων (καὶ ποιός μπο­ρεῖ ἢ θὰ πρέ­πει νὰ εἶ­ναι αὐ­τός) ὑ­πάρ­χουν κά­ποι­α ἄλ­λα ἐ­σω­τε­ρι­κὰ δε­σμευ­τι­κὰ στοι­χεῖ­α ποὺ τὸ χα­ρα­κτη­ρί­ζουν, ὅ­πως πλο­κή, χα­ρα­κτή­ρας ἢ χα­ρα­κτῆ­ρες, λύ­ση, ἢ ἄλ­λα;­  

 

C.V.: Ἕ­να μι­κρο­δι­ή­γη­μα μπο­ρεῖ νὰ ἀ­πο­τε­λεῖ­ται ἀ­πὸ 4 λέ­ξεις, ὅ­πως τὸ «Ἐ­πι­τά­φιο Ἐ­πί­γραμ­μα» («Ἦλ­θον, εἶ­δον καὶ ἀ­πῆλ­θον»­), ἢ 200, τὰ ὅ­ρια εἶ­ναι συ­ζη­τή­σι­μα. Πολ­λοὶ θε­ω­ροῦν ὅ­τι τὸ ἀ­νώ­τα­το μέ­γε­θος εἶ­ναι μί­α σε­λί­δα. Ἕ­να ἀ­πὸ τὰ πιὸ ση­μαν­τι­κὰ χα­ρα­κτη­ρι­στι­κὰ τοῦ μι­κρο­δι­η­γή­μα­τος εἶ­ναι τὸ γε­γο­νὸς ὅ­τι πρέ­πει νὰ δι­α­τη­ρεῖ τὴν ἔν­τα­ση ἀ­νὰ πά­σα στιγ­μή, ἀν­τί­θε­τα μὲ ὅ,τι συμ­βαί­νει μὲ τὰ με­γα­λύ­τε­ρα δι­η­γή­μα­τα ἢ μὲ ἕ­να μυ­θι­στό­ρη­μα, ὅ­που ὑ­πάρ­χει χῶ­ρος γιὰ «κε­νὰ δι­α­στή­μα­τα». Στὸ «ὑ­περ­μι­κρὸ» δι­ή­γη­μα, ὅ­πως καὶ στὴν ποί­η­ση, ὅ­λα πρέ­πει νὰ ση­μαί­νουν κά­τι. Δε­δο­μέ­νου ὅ­τι εἶ­ναι ἀ­δύ­να­το νὰ δη­μι­ουρ­γή­σει κα­νεὶς χα­ρα­κτῆ­ρες μὲ πραγ­μα­τι­κὴ ὀν­τό­τη­τα ἢ νὰ ἀ­να­πτύ­ξει τὴν ψυ­χο­λο­γί­α τους, κά­θε κεί­με­νο ἀ­παι­τεῖ τε­ρά­στια προ­σο­χὴ ἐκ μέ­ρους τοῦ ἀ­να­γνώ­στη, ὁ ὁ­ποῖ­ος, κα­τὰ κά­ποι­ο τρό­πο, ὀ­φεί­λει νὰ συμ­πλη­ρώ­σει αὐ­τὸ ποὺ τοῦ προ­σφέ­ρε­ται, ἀν­τι­λαμ­βα­νό­με­νος τὴν ἀ­να­φο­ρὰ σὲ κά­ποι­ο συγ­κε­κρι­μέ­νο γε­γο­νός, μιὰ κι­νη­μα­το­γρα­φι­κὴ ται­νί­α ἢ ἕ­να μυ­θι­στό­ρη­μα. Ὅ­λα τὰ πα­ρα­πά­νω θὰ μπο­ροῦ­σε κα­νεὶς νὰ τὰ συ­νο­ψί­σει στὶς ἑ­ξῆς προ­ϋ­πο­θέ­σεις: οἰ­κο­νο­μί­α λό­γου, λι­τό­τη­τα χω­ρὶς ἰ­δι­αί­τε­ρη πλο­κή, λε­ξι­λο­γι­κὸς πλοῦ­τος, ἀ­κρί­βεια στὴν ἐ­πι­λο­γὴ τῶν λέ­ξε­ων καὶ εἰ­ρω­νεί­α, πα­ρὰ χον­τρο­κομ­μέ­νο χι­οῦ­μορ.

 

ΕΡ: Ἐ­σεῖς ὡς συγ­γρα­φέ­ας ὑ­περ­μι­κρῶν δι­η­γη­μά­των τί δε­σμεύ­σεις ἀ­να­λαμ­βά­νε­τε στὸ γρά­ψι­μό τους; 

 

C.V.: Ἡ μο­να­δι­κή μου δέ­σμευ­ση εἶ­ναι, κα­τὰ κά­ποι­ο τρό­πο, μὲ τὸν ἑ­αυ­τό μου καὶ συ­νί­στα­ται στὴν πρό­κλη­ση νὰ δη­μι­ουρ­γή­σω τὸ κα­λύ­τε­ρο δυ­να­τὸ κεί­με­νο, σύμ­φω­να μὲ τὶς ἱ­κα­νό­τη­τές μου. Τὸ ἴ­διο ἰ­σχύ­ει εἴ­τε γρά­φω ἕ­να ποί­η­μα, εἴ­τε ἕ­να μι­κρο­δι­ή­γη­μα ἢ ἕ­να σύν­το­μο ἄρ­θρο. Κα­τό­πιν εἶ­ναι ἡ σει­ρὰ τοῦ ἀ­να­γνώ­στη, ποὺ ἔ­χει καὶ τὸν τε­λευ­ταῖ­ο λό­γο, νὰ ἀ­πο­φα­σί­σει ἐ­ὰν πέ­τυ­χα τὸ στό­χο μου ἢ ὄ­χι.

 

ΕΡ: Θε­ω­ρεῖ­τε τὴν ποι­η­τι­κὴ πρό­ζα (p­o­è­me en p­r­o­se) συγ­γε­νι­κὴ ἢ συμ­βα­τὴ μὲ τὰ ὑ­περ­μι­κρὰ δι­η­γή­μα­τα;

 

C.V.: Ναί, του­λά­χι­στον σὲ κά­ποι­ες πε­ρι­πτώ­σεις καὶ σὲ ὁ­ρι­σμέ­νους δη­μι­ουρ­γούς. Δὲν θὰ τολ­μοῦ­σα ὅ­μως νὰ εἶ­μαι ἀ­πό­λυ­τος σὲ αὐ­τὸ τὸ ζή­τη­μα. Βέ­βαι­α, ὑ­πάρ­χουν συγ­γρα­φεῖς ποὺ τὰ κεί­με­νά τους εἶ­ναι ἀ­πο­κλει­στι­κὰ «ἀ­φη­γη­μα­τι­κὰ» καὶ ἄλ­λοι ποὺ κι­νοῦν­ται στὸ ὅ­ριο με­τα­ξὺ τῶν δύο εἰ­δῶν. Θε­ω­ρῶ ὅ­τι τὸ δι­κό μου ἔρ­γο ἀ­νή­κει σὲ αὐ­τὴ τὴ δεύ­τε­ρη κα­τη­γο­ρί­α.

 

ΕΡ: Τὸ πιὸ μα­κρι­νὸ ση­μεῖ­ο ποὺ μπο­ρεῖ νὰ φτά­σει ἕ­νας ποι­η­τὴς ποὺ θέ­λει νὰ δι­α­φο­ρο­ποι­η­θεῖ ἀ­πὸ τὴν ποί­η­ση πρὸς τὴ με­ριὰ τῆς πε­ζο­γρα­φί­ας, εἶ­ναι, συ­νή­θως, τέ­τοι­ες μι­κρὲς ἱ­στο­ρί­ες. Ἐ­πι­βε­βαι­ώ­νε­τε ἐ­σεῖς μιὰ τέ­τοι­α ἀν­τί­λη­ψη; Πι­στεύ­τε πὼς αὐ­τὲς οἱ μι­κρο­ϊ­στο­ρί­ες θὰ μπο­ροῦ­σαν νὰ θε­ω­ρη­θοῦν ἕ­νας τό­πος συ­νάν­τη­σης ποί­η­σης καὶ πε­ζο­γρα­φί­ας;

 

C.V.: Στὸ ἔρ­γο μου συμ­βαί­νει ἀ­κρι­βῶς αὐ­τό· στὴν Ἀ­γέ­νεια τοῦ αὐ­τό­χει­ρα ὑ­πάρ­χουν κεί­με­να ποὺ θὰ συγ­κα­τα­λέ­γον­ταν ἀ­ναμ­φί­βο­λα στὴν ὑ­περ­σύν­το­μη ἀ­φή­γη­ση, ἐ­νῶ ἄλ­λα θὰ μπο­ροῦ­σαν νὰ θε­ω­ρη­θοῦν ὡς ποι­η­τι­κὴ πρό­ζα, ἱ­στο­ρί­ες, ἀ­φο­ρι­σμοί, εὐ­φυ­ο­λο­γή­μα­τα.­.. Σὲ αὐ­τὴ τὴ ἀ­χνὴ γραμ­μή, τὴν ὄ­χι ἰ­δι­αί­τε­ρα σα­φῆ, εἶ­ναι ποὺ αἰ­σθά­νο­μαι πιὸ ἄ­νε­τα. Ὡ­στό­σο, ὑ­πάρ­χουν πολ­λοὶ ποι­η­τὲς ποὺ ὅ­ταν γρά­φουν σὲ πε­ζὸ λό­γο, δη­μι­ουρ­γοῦν μα­κρο­σκε­λῆ μυ­θι­στο­ρή­μα­τα. Δὲν θὰ τὸ δι­α­κιν­δύ­νευ­α, λοι­πόν, νὰ ἐ­πι­βε­βαι­ώ­σω ἢ νὰ ἀρ­νη­θῶ ὁ­τι­δή­πο­τε μὲ κα­τη­γο­ρη­μα­τι­κὸ τρό­πο.

 

ΕΡ: Ἔ­χε­τε ἀ­σχο­λη­θεῖ συ­στη­μα­τι­κὰ μὲ τὴ με­τά­φρα­ση τῆς ἰ­τα­λι­κῆς ποί­η­σης. Γιὰ πολ­λοὺς ἡ με­τά­φρα­ση τῆς ποί­η­σης εἶ­ναι μιὰ οὐ­το­πί­α, ἀ­φοῦ σύμ­φω­να μὲ μιὰ ὁ­ρι­σμέ­νη ἀν­τί­λη­ψη “ποί­η­ση εἶ­ναι αὐ­τὸ ποὺ χά­νε­ται στὴ με­τά­φρα­ση”. Πε­ρι­μέ­νει κα­λύ­τε­ρη τύ­χη τὴν με­τά­φρα­ση τῶν ὑ­περ­μι­κρῶν δι­η­γη­μά­των;

 

C.V.: Πράγ­μα­τι, συ­νη­θί­ζουν νὰ λέ­νε ὅ­τι “ποί­η­ση εἶ­ναι αὐ­τὸ ποὺ χά­νε­ται στὴ με­τά­φρα­ση”, ἀλ­λὰ ἐ­γὼ δι­α­φω­νῶ κά­θε­τα μὲ αὐ­τὴ τὴν ἄ­πο­ψη. Ἔ­χω δι­α­βά­σει, γιὰ πα­ρά­δειγ­μα, ἐκ­πλη­κτι­κὲς με­τα­φρά­σεις ἑλ­λή­νων ποι­η­τῶν, ὅ­πως τοῦ Σε­φέ­ρη, τοῦ Κα­βά­φη ἢ τοῦ Ρί­τσου καὶ δὲν ἔ­χω τὴν αἴ­σθη­ση ὅ­τι ἡ ποί­η­ση ἀ­που­σί­α­ζε ἀ­πὸ αὐ­τές. Ἡ με­τά­φρα­ση τῆς ποί­η­σης ὄ­χι μό­νο εἶ­ναι ἐ­φι­κτή, ἀλ­λὰ καὶ ἀ­πα­ραί­τη­τη. Χω­ρὶς τὴ με­τά­φρα­ση θὰ ἤ­μα­σταν ἀ­κό­μη πε­ρισ­σό­τε­ρο ἀ­δα­εῖς. Ἐ­ὰν ὁ με­τα­φρα­στὴς εἶ­ναι κα­λὸς γνώ­στης τῆς γλώσ­σας-ἀ­φε­τη­ρί­ας καὶ τῆς γλώσ­σας-ἄ­φι­ξης, καὶ ἔ­χει κα­λὸ ποι­η­τι­κὸ «αὐ­τί», ἡ με­τά­φρα­ση μπο­ρεῖ νὰ εἶ­ναι πο­λὺ ἐ­πι­τυ­χη­μέ­νη, χω­ρὶς νὰ προ­δί­δει τὴν ὀ­μορ­φιὰ τῶν στί­χων τοῦ ποι­η­τῆ, οὔ­τε ὡς πρὸς τὸ νό­η­μα οὔ­τε ὡς πρὸς τὴ μου­σι­κό­τη­τα· ἤ, του­λά­χι­στον, ἡ με­τά­φρα­ση μπο­ρεῖ νὰ κα­τα­φέ­ρει νὰ τὰ προ­σεγ­γί­σει ὅ­σο τὸ δυ­να­τὸν πε­ρισ­σό­τε­ρο. Θὰ ἤ­μουν ἱ­κα­νο­ποι­η­μέ­νος ἐ­ὰν ἡ με­τά­φρα­ση τῶν μι­κρο­δι­η­γη­μά­των μου εἶ­χε τὴν ἴ­δια τύ­χη μὲ τὴ με­τά­φρα­ση τῶν ποι­η­μά­των μου. Ἡ συ­νεύ­ρε­ση ἑ­νὸς κα­λοῦ συγ­γρα­φέ­α μὲ ἕ­ναν κα­λὸ με­τα­φρα­στῆ εἶ­ναι ἡ ἀ­πό­λυ­τη εὐ­τυ­χί­α. Μιὰ κα­κὴ με­τά­φρα­ση, τὸ γνω­ρί­ζω ἐκ πεί­ρας, μπο­ρεῖ νὰ κα­τα­στρέ­ψει ἐν­τε­λῶς τὴν ἀ­ξί­α ἑ­νὸς ἔρ­γου. Ὁ με­τα­φρα­στὴς πρέ­πει νὰ ἔ­χει ἐ­πί­γνω­ση ὅ­τι ἐρ­γά­ζε­ται μὲ ἕ­να «εὐ­αί­σθη­το» ὑ­λι­κὸ καὶ συ­νά­μα ξέ­νο, ποὺ δὲν ἀ­πο­τε­λεῖ δι­κό του ἔρ­γο καὶ γι’ αὐ­τὸ τὸ λό­γο δὲν μπο­ρεῖ νὰ τὸ κά­νει ὅ,τι θέ­λει. Ὁ συγ­γρα­φέ­ας δι­και­οῦ­ται σε­βα­σμό.

 

 

Πη­γή: Πρώ­τη δη­μο­σί­ευ­ση.

 

Carlos Vitale (Μπουένος Ἄιρες, 1953). Πο­ιη­τής, δι­η­γη­μα­το­γρά­­φος καὶ με­τα­φρα­στὴς ποί­η­σης ἀ­πὸ τὰ ἰ­τα­λι­κὰ καὶ κα­τα­λα­νι­κά . Σπού­δα­σε Ἱ­σπα­νι­κὴ καὶ Ἰ­τα­λι­κὴ Φι­λο­λο­γί­α. Ζεῖ στὴ Βαρ­κε­λώ­νη ἀ­πὸ τὸ 1981. Δημοσίευσε μεταξὺ ἄλλων: Unidad de lugar (2004), Fuera de casa (2004).

Ἱστολόγιο: http://carlosvitale.blogspot.com/

 

Μετάφραση ἀπὸ τὰ Ἰσπανικά:

Ἀ­λε­ξάν­δρα Γκολ­φι­νο­πού­λου (Πά­τρα, 1967). Ζεῖ καὶ ἐρ­γά­ζε­ται στὴ Μα­δρί­τη.  Ἡ ἀ­πό­δο­ση τῆς συλ­λο­γῆς δι­η­γη­μά­των Ἡ ἀ­γέ­νεια τοῦ αὐ­τό­χει­ρα στὰ ἑλ­λη­νι­κὰ εἶ­ναι ἡ πρώ­τη της λο­γο­τε­χνι­κὴ με­τά­φρα­ση.

  

********

 

[Ἀκολουθεῖ ἡ συνέντευξη στὸ ἱσπανικὸ πρωτότυπο:

 

Planodion-BonsaiStories: A pesar de que el minicuento, con fines narrativos o didácticos la mayoría de las veces, nos es conocido desde Esopo, los paradoxografos griegos y los textos teológicos medievales, y pese a que encontramos ejemplos de forma breve en la tradición de muchas literaturas nacionales a lo largo de los siglos XIX y XX, es cierto que los últimos quince años la narración hiperbreve se cultiva con éxito en todo el mundo. ¿A qué se debe según su opinión este fenómeno?  

Carlos Vitale: A que el minicuento es un género que se adecúa a esta época de locos, de prisas, que vivimos, en la que prima lo fragmentario, lo que no exige demasiado tiempo de lectura. El minicuento, no obstante, a su manera, también requiere una cierta dedicación, porque en ocasiones debe leerse con calma e incluso dos o tres veces. En mi opinión, un buen minicuento tiene varias lecturas, una superficial, en la que nos quedamos con la mera anécdota, y otra más profunda o segunda lectura en la que intentamos desentrañar lo que dicen de verdad esas pocas líneas. Es habitual que un minicuento oculte una larga novela con tramas y subtramas, pero hay que saber encontrarla. 

 

Planodion-BonsaiStories: Observando los sitios electrónicos dedicados a la narrativa hiperbreve notamos la numerosa presencia de sitios en español. ¿Hay algo en la tradición literaria hispana o las condiciones actuales de vida en el mundo hispano que justifique este particular interés?

Carlos Vitale: Es verdad, los sitios electrónicos dedicados a la narrativa hiperbreve  son numerosos y aumentan día a día, tanto en España como en América Latina. Y también las editoriales dedicadas casi exclusivamente a este género. Desde principios del siglo XX se cultiva el minicuento en lengua española. Entre los primeros autores, puede recordarse a Rubén Darío, Vicente Huidobro, Juan Ramón Jiménez, José Antonio Ramos Sucre, Alfonso Reyes, Gabriela Mistral o Leopoldo Lugones. Más tarde, a Jorge Luis Borges, Julio Cortázar, Adolfo Bioy Casares, Augusto Monterroso, Juan José Arreola… La diferencia es que en la actualidad parece haberse desgajado del cuento en general formando un nuevo género o subgénero con sus propias particularidades.  Como decía en la pregunta anterior, las condiciones de vida, no sólo en el mundo hispánico, sino en todos los países “civilizados” son ideales para el florecimiento del minicuento.

 

Planodion-BonsaiStories: Según su punto de vista ¿qué es la narrativa breve o hiperbreve? Aparte del número reducido de palabras (por cierto ¿de cuántas palabras estamos hablando?) ¿existen algunas otras características particulares en lo referente a la trama, los personajes, el desenlace, etc.?  

Carlos Vitale: Un minicuento puede tener 5 palabras, como mi “Epitafio” (“Vine, vi y me fui”), o 200, los límites son muy discutibles. Muchos piensan que la longitud máxima es de una página. Entre las características más relevantes del microrrelato está el hecho de que debe mantener en todo momento la tensión, diversamente de lo que ocurre con un relato más largo o una novela, en la que puede haber sitio para los “espacios vacíos”. En el relato hiperbreve, como en la poesía, todo debe ser significativo. Dado que es imposible crear personajes que tengan una verdadera entidad o desarrollar su psicología, cada texto exige una enorme atención por parte del lector, que, de algún modo, debe completar aquello que se le ofrece, captando la referencia a un determinado acontecimiento, a una película o a una novela. Todo ello quizá podría sintetizarse en estos requisitos: economía verbal, austeridad con un mínimo de combinaciones, riqueza de vocabulario, precisión de la palabra escogida e ironía, más que humor vulgar. 

 

Planodion-BonsaiStories: Usted, como escritor de minicuentos, a la hora de escribir ¿siente que asume una serie de compromisos propios del género? ¿cuáles son ellos?

Carlos Vitale: No, mi único compromiso es, en cierto modo, conmigo mismo, y consiste en el desafío de que el texto sea tan bueno como yo sea capaz de hacerlo. Tanto si escribo un poema, un minicuento o un breve artículo. Después viene el lector, que tiene la última palabra y decide si he acertado o no.

 

Planodion-BonsaiStories:¿Considera que la prosa poética guarda relaciones de parentesco con la narrativa hiperbreve?

Carlos Vitale: Sí, al menos en algunas ocasiones y en ciertos autores. Pero no me atrevería a constituirme en árbitro de esta cuestión. Eso sí, hay autores que escriben textos que son exclusivamente “narrativos” y otros que se mueven en un territorio más fronterizo entre ambos géneros. Creo que mi caso entraría en esta segunda categoría.

 

Planodion-BonsaiStories: Se dice que un poeta que quiere pasar de la forma poética a la narrativa lo hace a través de la narrativa breve. ¿Está usted de acuerdo con dicha opinión? ¿Considera que los minirrelatos son un lugar de encuentro de la poesía con la narrativa?

Carlos Vitale: En mi obra es efectivamente así, en Descortesía del suicida hay textos que entrarían sin ninguna duda en la narrativa hiperbreve, pero otros podrían considerarse poemas en prosa, anécdotas, aforismos, ocurrencias… Es en esa línea nebulosa, no demasiado marcada, donde me siento más cómodo. Sin embargo, hay muchos poetas que cuando hacen narrativa escriben largas novelas. No me arriesgaría, pues, a asegurar o negar nada de manera definitiva.

  

Planodion-BonsaiStories: Usted es un traductor consumado de la poesía italiana al castellano. Para muchos, la traducción de la poesía es una utopía, puesto que creen que “poesía es lo que se pierde en la traducción”. ¿Qué opina de la traducción de los minicuentos? ¿les espera mejor suerte?

Carlos Vitale: Es cierto, suele decirse que la “poesía es lo que se pierde en la traducción”, pero yo no estoy del todo de acuerdo. Yo he leído, por ejemplo, magníficas traducciones de poetas griegos, como Seferis, Cavafis o Ritsos, y no me parece que la poesía hubiera estado ausente de ellas. La traducción de poesía no sólo es posible, sino necesaria. Sin la traducción, seríamos aún más ignorantes. Si el traductor es un buen conocedor de la lengua de partida y de llegada, y tiene buen “oído” poético, la traducción puede ser muy lograda. Y sin traicionar la belleza de los versos del poeta, ni en su sentido ni en su música. O aproximándose al máximo a ellos. Yo me conformaría con que la traducción de mis minicuentos tuviera la misma suerte que la mis libros de poesía.  La confluencia de un buen autor con un buen traductor es la completa felicidad. Una mala traducción, lo sé por experiencia, puede desvirtuar gravemente una obra. El traductor debe ser consciente de que está trabajando con un material “sensible” y ajeno, que no es su propia obra y, por tanto, no puede hacer con ella lo que quiera. El autor merece respeto.

 

* Ἡ μετάφραση τῶν ἐρωτημάτων στὰ Ἱσπανικὰ ἔ­γι­νε ἀ­πὸ τὸν συν­ερ­γά­τη τοῦ ἱ­στο­λο­γί­ου Κων­σταν­τῖ­νο Πα­λαι­ο­λό­γο. ] 

 

Κάρλος Βιτάλε (Carlos Vitale): Συνωμοσία

 

 

Κάρλος Βιτάλε (Carlos Vitale) 

 

Συνωμοσία

(Complot)

 

ΝΑ ΒΡΑΔΥ, ὅ­λα τὰ τη­λέ­φω­να τοῦ κτη­ρί­ου ἄρ­χι­σαν νὰ χτυ­πᾶ­νε ἐ­ναλ­λάξ. Μό­λις στα­μα­τοῦ­σε ἕ­να, ἄρ­χι­ζε ἄλ­λο, καὶ με­τὰ ἄλ­λο. Ἡ ἀ­προ­θυ­μί­α ὁ­ρι­σμέ­νων ἐ­νοί­κων νὰ ἀ­πο­συν­δέ­σουν τὶς συ­σκευ­ές τους (πε­ρί­με­ναν πο­λὺ ση­μαν­τι­κὰ τη­λε­φω­νή­μα­τα: μιὰ ὁ­λο­νυ­χτί­α, μιὰ παρ­τί­δα πό­κερ, ἕ­να τα­ξί­δι, ἕ­να ἐ­ρω­τι­κὸ ραν­τε­βού), ἐμ­πό­δι­ζε τὸ νὰ δο­θεῖ ὁ­ρι­στι­κὸ τέ­λος σὲ αὐ­τὴ τὴν τη­λε­φω­νι­κὴ συ­νω­μο­σί­α. Ὁ Ὀρ­γα­νι­σμὸς Τη­λε­πι­κοι­νω­νι­ῶν, ἀ­πὸ τὴν πλευ­ρά του, ἀ­πο­ποι­ή­θη­κε τῶν εὐ­θυ­νῶν του, δι­α­βε­βαι­ώ­νον­τας ὅ­τι ἐ­πρό­κει­το γιὰ ἐ­σω­τε­ρι­κὸ ζή­τη­μα τοῦ κτη­ρί­ου. Ὡ­στό­σο, στὶς δύο τὰ ξη­με­ρώ­μα­τα, τὰ τη­λέ­φω­να, ἀ­φοῦ χτύ­πη­σαν ὅ­λα ταυ­τό­χρο­να, σι­ώ­πη­σαν ξαφ­νι­κά. Γε­γο­νὸς ποὺ κά­ποι­οι ἐ­ξέ­λα­βαν ὡς ἀ­νε­ξή­γη­τη τε­χνι­κὴ βλά­βη καὶ ἄλ­λοι ὡς προ­ει­δο­ποί­η­ση, τὴ ση­μα­σί­α τῆς ὁποίας δὲν κατάφεραν νὰ ἀποκρυπτογραφήσουν.

 

 

Πη­γή: Ἀ­πὸ τὴ συλ­λο­γὴ δι­η­γη­μά­των D­e­s­c­o­r­t­e­s­ía d­el s­u­i­c­i­da [Ἡ ἀ­γέ­νεια τοῦ αὐ­τό­χει­ρα] (ἐκδ. C­a­n­d­a­ya, Βαρ­κε­λώ­νη, 2008).

 

Carlos Vitale (Μπουένος Ἄιρες, 1953). Πο­ιη­τής, δι­η­γη­μα­το­γρά­­φος καὶ με­τα­φρα­στὴς ποί­η­σης ἀ­πὸ τὰ ἰ­τα­λι­κὰ καὶ κα­τα­λα­νι­κά . Σπού­δα­σε Ἱ­σπα­νι­κὴ καὶ Ἰ­τα­λι­κὴ Φι­λο­λο­γί­α. Ζεῖ στὴ Βαρ­κε­λώ­νη ἀ­πὸ τὸ 1981. Δημοσίευσε μεταξὺ ἄλλων: Unidad de lugar (2004), Fuera de casa (2004).

Ἱστολόγιο: http://carlosvitale.blogspot.com/

 

Μετάφραση ἀπὸ τὰ Ἰσπανικά: 

Ἀ­λε­ξάν­δρα Γκολ­φι­νο­πού­λου (Πά­τρα, 1967). Ζεῖ καὶ ἐρ­γά­ζε­ται στὴ Μα­δρί­τη.  Ἡ ἀ­πό­δο­ση τῆς συλ­λο­γῆς δι­η­γη­μά­των Ἡ ἀ­γέ­νεια τοῦ αὐ­τό­χει­ρα στὰ ἑλ­λη­νι­κὰ εἶ­ναι ἡ πρώ­τη της λο­γο­τε­χνι­κὴ με­τά­φρα­ση.

 

Εἰκόνα: Φωτογραφία τοῦ Nicholas Guarino.

  

Carlos Vitale: Ὁ ὡραῖος κοιμώμενος

 

 

Κάρλος Βιτάλε (Carlos Vitale) 

 

Ὁ ὡραῖος κοιμώμενος

(El bello durmiente)

 

ΑΡΟΛΟ ποὺ συ­νή­θως ἔ­κα­νε πο­λὺ κα­λὸ ὕ­πνο, ὁ Λού­κας Με­δί­να εἶ­χε μεί­νει ξά­γρυ­πνος. Ἀ­πο­φά­σι­σε νὰ ση­κω­θεῖ γιὰ νὰ δι­α­βά­σει λι­γά­κι καὶ νὰ φτιά­ξει ἕ­να χα­λα­ρω­τι­κὸ ρό­φη­μα. Ὅ­ταν γύ­ρι­σε στὸ κρε­βά­τι, βρῆ­κε κά­ποι­ον ξα­πλω­μέ­νο. Ἔ­βγα­λε μιὰ κραυ­γή, κά­τι με­τα­ξὺ τρο­μά­ρας καὶ ἀ­γα­νά­κτη­σης, κυ­ρί­ως ὅ­ταν πα­ρα­τή­ρη­σε ὅ­τι αὐ­τὸς ποὺ κοι­μό­ταν τοῦ ἔ­μοια­ζε τό­σο, ποὺ οὔ­τε ὁ ἴ­διος δὲν θὰ μπο­ροῦ­σε νὰ τὸν ξε­χω­ρί­σει. Ἦ­ταν ξα­πλω­μέ­νος ἢ ὄρ­θιος; Ἦ­ταν αὐ­τὸς ποὺ κοι­μό­ταν ἢ ἦ­ταν ὁ ἄλ­λος; Προ­σπά­θη­σε νὰ τὸν ξυ­πνή­σει· ἢ μή­πως νὰ ξυ­πνή­σει ὁ ἴ­διος; Κοι­μό­ταν βα­ριά, ὅ­πως πάν­τα! Ἀ­πο­φά­σι­σε νὰ κά­νει ὑ­πο­μο­νή, ξά­πλω­σε στὸν κα­να­πὲ καὶ ἐ­κεῖ ἔ­μει­νε ἀ­πο­χαυ­νω­μέ­νος μέ­χρι τὰ ξη­με­ρώ­μα­τα. Ὅ­ταν θὰ χτυ­ποῦ­σε τὸ ξυ­πνη­τή­ρι, θὰ ἀ­παι­τοῦ­σε ὁ­πωσ­δή­πο­τε ἐ­ξη­γή­σεις.

 

 

Πη­γή: Ἀ­πὸ τὴ συλ­λο­γὴ δι­η­γη­μά­των D­e­s­c­o­r­t­e­s­ía d­el s­u­i­c­i­da [Ἡ ἀ­γέ­νεια τοῦ αὐ­τό­χει­ρα] (ἐκδ. C­a­n­d­a­ya, Βαρ­κε­λώ­νη, 2008).

 

Carlos Vitale (Μπουένος Ἄιρες, 1953). Πο­ιη­τής, δι­η­γη­μα­το­γρά­­φος καὶ με­τα­φρα­στὴς ποί­η­σης ἀ­πὸ τὰ ἰ­τα­λι­κὰ καὶ κα­τα­λα­νι­κά . Σπού­δα­σε Ἱ­σπα­νι­κὴ καὶ Ἰ­τα­λι­κὴ Φι­λο­λο­γί­α. Ζεῖ στὴ Βαρ­κε­λώ­νη ἀ­πὸ τὸ 1981. Δημοσίευσε μεταξὺ ἄλλων: Unidad de lugar (2004), Fuera de casa (2004).

Ἱστολόγιο: http://carlosvitale.blogspot.com/

 

Μετάφραση ἀπὸ τὰ Ἰσπανικά:

Ἀ­λε­ξάν­δρα Γκολ­φι­νο­πού­λου (Πά­τρα, 1967). Ζεῖ καὶ ἐρ­γά­ζε­ται στὴ Μα­δρί­τη.  Ἡ ἀ­πό­δο­ση τῆς συλ­λο­γῆς δι­η­γη­μά­των Ἡ ἀ­γέ­νεια τοῦ αὐ­τό­χει­ρα στὰ ἑλ­λη­νι­κὰ εἶ­ναι ἡ πρώ­τη της λο­γο­τε­χνι­κὴ με­τά­φρα­ση.

 

Εἰκόνα: Ἔργο τῆς Reb Frost.