.
.
Μανουὲλ Ἐσπάδα (ManuelEspada)
.
Μιὰ συνέντευξη στὴ Δανάη Ταχταρᾶ
γιὰ τὸ ἱστολόγιο «Πλανόδιον-Ἱστορίες Μπονζάι»
.
Δ.Τ.: Εἶχες ἐκδώσει ἤδη δύο βιβλία μὲ διηγήματα ὅταν ἐμφανίστηκε τὸ Ζούμ, τὸ πρῶτο σου βιβλίο μὲ μικροδιηγήματα. Σὲ τί ὀφείλεται αὐτὴ ἡ ἀλλαγή, πῶς αὐτὸ τὸ εἶδος κέρδισε τὸ ἐνδιαφέρον σου;
M.O.: Στὴν πραγματικότητα, ξεκίνησα νὰ γράφω μικροδιηγήματα πρὶν ἀπὸ τὰ διηγήματα, ἀλλὰ πρῶτα ἐξέδωσα τὰ δεύτερα, ἐπειδὴ κέρδισα σὲ ἕνα διαγωνισμὸ ποὺ εἶχε ὡς ἔπαθλο τὴν ἔκδοση ἑνὸς βιβλίου μὲ διηγήματα. Ἔτσι προέκυψε τὸ πρῶτο μου βιβλίο «El desguace». Ξεκίνησα νὰ γράφω μικροδιηγήματα ἀρκετὰ νωρίτερα, πρὶν δεκατέσσερα χρόνια περίπου, στὸ πλαίσιο ἑνὸς ἐξειδικευμένου προγράμματος τῆς Ἰσπανικῆς Ἐθνικῆς Ραδιοφωνίας [Radio Nacional de Espana], στὸ ὁποῖο ἐργάστηκα ὡς σεναριογράφος. Ὀνομαζόταν «El ojo de Yahve» καὶ μὲ τὰ χρόνια μετατράπηκε σὲ πρόγραμμα ἀναφορᾶς γιὰ τὸ ἀνεξάρτητο ραδιόφωνο στὴν Ἱσπανία. Τὸ μικροδιήγημα προσαρμόζεται τέλεια στὸ ραδιόφωνο καθὼς ἔχει τὸ κατάλληλο μέγεθος γιὰ νὰ μὴν κουράσει τὸν ἀκροατὴ ποὺ δὲν εἶναι συνηθισμένος στὶς μακροσκελεῖς σαπουνόπερες ποὺ ἄκουγαν οἱ πρόγονοί μας, ὅταν δὲν ὑπῆρχε ἡ τηλεόραση.
.
Δ.Τ.: Ὁ ὑπότιτλος τοῦ βιβλίου εἶναι «Ἑκατὸν καὶ κάτι διηγήματα ὑπὸ κλίμακα». Πρόκειται γιὰ διηγήματα «ὑπὸ κλίμακα» ἢ γιὰ ἕνα καινούριο εἶδος; Ποιὰ εἶναι τὰ ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά του;
M.O.: Στὴν πραγματικότητα, τὸ μικροδιήγημα ὑπάρχει ἀπὸ τότε ποὺ ἐφευρέθηκε ἡ γραφή. Στὴ Βίβλο ὑπάρχουν τόσα πολλὰ μικροδιηγήματα ποὺ θὰ λέγαμε ὅτι τὸ βιβλίο ἀποτελεῖται ἀπὸ μικρὲς ἱστορίες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὶς θεωρήσουμε μικροδιηγήματα, πέρα ἀπὸ τὸ θρησκευτικό τους στοιχεῖο. Ὁ Δὸν Κιχώτης εἶναι γεμάτος ἀπὸ μικρὲς ἱστορίες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ θεωρηθοῦν μικροδιηγήματα, ἂν τὶς ἀπομονώσουμε ἀπὸ τὸ σύνολο. Ἀλλὰ τὸ ὄνομα τοῦ εἴδους, ὡς ἔχει, εἶναι πολὺ νέο. Παλιότερα ἔπαιρνε διάφορα ὀνόματα Μίνι Μυθοπλασία [Minificcion], Ὑπερσύντομο [Hiperbreve] κλπ., ἀλλὰ ἡ ὀνομασία Μικροδιήγημα [Microrrelato] ξεκίνησε νὰ χρησιμοποιεῖται ἐδῶ καὶ λιγότερο ἀπὸ δέκα χρόνια, στὴν ἀκμὴ τῶν blog στὸ διαδίκτυο. Τὰ χαρακτηριστικά του εἶναι τὰ ἴδια μὲ τοῦ διηγήματος, δηλαδὴ πρέπει νὰ ἔχει ἀφηγηματικότητα, νὰ ἀφηγεῖται μιὰ ἱστορία μέσῳ ἡρώων, δὲν πρέπει νὰ εἶναι μιὰ παράθεση, ἕνας ἀφορισμός, οὔτε ἕνα ἀστεῖο, ἂν καὶ δὲν πρέπει νὰ λείπει τὸ χιοῦμορ. Θὰ πρέπει νὰ ὑπάρχει μιὰ σύγκρουση καὶ μιὰ ἀλλαγὴ στὸ πρόσωπο. Τὰ σκηνικὰ εἶναι περιορισμένα, ἕνα ἢ δύο, καὶ ἡ δράση ἐπίσης. Οἱ περιγραφὲς τῶν ἡρώων, ποὺ κι αὐτοὶ πρέπει νὰ εἶναι λίγοι, πρέπει νὰ εἶναι σύντομες. Δὲν σημαίνει ὅτι εἶναι ἕνα σχηματικὸ εἶδος, οὔτε κατὰ διάνοια, ἀλλὰ ἐμπιστεύεται πολὺ τὸ πολιτισμικὸ ὑπόβαθρο τοῦ ἀναγνώστη. Ὑπάρχουν πολλὰ κείμενα ποὺ δὲν γίνονται κατανοητά, ἂν τὸ ἄτομο ποὺ τὰ διαβάζει δὲν ἔχει κάποιο ἀναγνωστικὸ ὑπόβαθρο. Γιὰ παράδειγμα, ἕνα κείμενο τοῦ Juan Pedro Aparicio μὲ τίτλο «Luis XIV» [«Λουδοβίκος 14ος»] μὲ μοναδικὸ περιεχόμενο τὴ λέξη «Yo» [«Ἐγὼ»] δὲν γίνεται κατανοητό, ἂν ὁ ἀναγνώστης δὲν γνωρίζει ὅτι ὁ Λουδοβίκος ὁ 14ος ἦταν «Ὁ Βασιλιὰς Ἥλιος», ἕνας ἀπόλυτος μονάρχης ποὺ ἔλεγε «Τὸ Κράτος εἶμαι ἐγώ». Ἐν κατακλείδι, ἔχουμε μπροστά μας ἕνα εἶδος στὸ ὁποῖο ὁ ἀναγνώστης πρέπει νὰ συμμετάσχει, ἕνα εἶδος διαδραστικῆς ἀνάγνωσης.
.
Δ.Τ.: Γιὰ ποιό λόγο πιστεύεις, τὸν τελευταῖο καιρό, τὸ μικροδιήγημα εἶχε τόση ἀπήχηση στὸ κοινό;
M.O.: Πιστεύω ὅτι ἡ ἀπήχηση ποὺ ἔχει σήμερα τὸ μικροδιήγημα ὀφείλεται, χωρὶς ἀμφιβολία, στὴν ἀκμὴ τῶν blog, καθὼς ἔχουν τὸ τέλειο μέγεθος γιὰ τὴν ἐξάσκησή του, τόσο ὡς πρὸς τὴν ἀνάγνωση, ὅσο καὶ ὡς πρὸς τὴ συγγραφή. Ἕνα μακροσκελὲς διήγημα κουράζει στὴν ὀθόνη τοῦ ὑπολογιστῆ, ἀλλὰ ἕνα κείμενο τόσο σύντομο εἶναι εὐχάριστο στὴ συγγραφὴ καὶ στὴν ἀνάγνωση. Ἐπιπλέον, γιὰ τοὺς συγγραφεῖς προσφέρει ἄμεση ἀνταμοιβὴ μέσῳ τῶν blog τους μὲ τὰ σχόλια καὶ τὴν διαδράση μὲ τοὺς ἄλλους συγγραφεῖς.
.
Δ.Τ.: Τὸ βιβλίο σου τιτλοφορεῖται Ζούμ, ὅπως ἕνα ἀπὸ τὰ μικροδιηγήματα. Πιστεύεις ὅτι ἡ φωτογραφία καὶ τὸ μικροδιήγημα φέρουν ὁμοιότητες, ἴσως ὡς ἀφηγηματικὲς μονάδες;
M.O.: Πράγματι, πιστεύω ὅτι ἡ φωτογραφία εἶναι καθαρὴ ἀφήγηση. Καὶ ἡ φωτογραφία λειτουργεῖ ἀκριβῶς μὲ τοὺς ἴδιους μηχανισμοὺς ὅπως καὶ τὸ μικροδιήγημα, μὲ τὴν ἔλλειψη. Ὅταν ἕνας φωτογράφος καδράρει σὲ ἕνα μέρος τῆς πραγματικότητας καὶ ὄχι σὲ ἄλλο ἀφηγεῖται, διότι ἂν γυρνοῦσε μερικὲς μοῖρες τὸ σκόπευτρό του, θὰ ἀγνοοῦσε ἄλλο κομμάτι τῆς πραγματικότητας καὶ ἡ φωτογραφία θὰ ἦταν ἄλλη, τελείως διαφορετική. Ξεκίνησα νὰ ἐργάζομαι πρὶν χρόνια ὡς φωτογράφος, καὶ ἤξερα ὅτι ἂν τραβοῦσα τὴ φωτογραφία ἑνὸς ἀτόμου καὶ ἐπικεντρωνόμουν στὰ χέρια του, ἦταν τελείως διαφορετικὸ ἀπὸ τὸ ἂν τραβοῦσα τὴ φωτογραφία τοῦ ἴδιου ἀτόμου, ἀλλὰ ὁλόκληρο τὸ σῶμα. Στὸ μικροδιήγημα συμβαίνει τὸ ἴδιο, ἐσύ, ὡς συγγραφέας ἀποφασίζεις τί θέλεις νὰ ἀπεικονίσεις καὶ τί θέλεις νὰ ἀποκρύψεις ἤ, ἔστω, νὰ ὑπονοήσεις, ὅπως στὴν ἔλλειψη, τὸ λογοτεχνικὸ σχῆμα, χωρὶς τὸ ὁποῖο δὲν θὰ ὑπῆρχε τὸ εἶδος. Τὸ μικροδιήγημα ἀντιστοιχεῖ στὴ φωτογραφία μάκρο (macro), καὶ κατὰ ἕνα παράδοξο τρόπο, ἡ φωτογραφία μάκρο εἶναι ἐκείνη ποὺ τραβιέται ἀπὸ πολὺ κοντά, ἀκριβῶς τὸ ἀντίθετο ἀπὸ τὴ φωτογραφία μὲ εὐρυγώνιο φακό, ὅπου βγαίνουν ὅλα. Ἡ φωτογραφία μὲ εὐρυγώνιο φακὸ θὰ ἦταν τὸ μυθιστόρημα, καὶ ἡ μάκρο τὸ μικροδιήγημα.
.
Δ.Τ.: Τὸ Ζούμ γεννήθηκε μέσα ἀπὸ τὸ blog σου La espada oxidada. Τί ἐπίδραση ἔχει στὴ γραφή σου ἡ ψηφιακὴ λογοτεχνικὴ ἐμπειρία (ἀνάγνωση καὶ συγγραφή); Εἶναι εὔκολο γιὰ ἕνα νέο συγγραφέα νὰ περάσει στὸ χαρτί, νὰ μπεῖ στὸν ἐκδοτικὸ κόσμο;
M.O.: Ἡ ψηφιακὴ ἐμπειρία ὑπῆρξε θεμελιώδης γιὰ μένα. Μπόρεσα νὰ ἔρθω σὲ ἐπαφὴ μὲ ἄτομα τῆς γενιᾶς μου, μὲ τὰ ὁποῖα ἀντάλλαξα ἐντυπώσεις γιὰ ἕνα νέο εἶδος ποὺ ἀκόμη θέτει τὶς βάσεις του. Ἀκόμα, λειτούργησε ὡς πλατφόρμα διάδοσης τῶν κειμένων μου, ἀπὸ τὴ μία, καὶ ὡς μέσο πειθαρχίας, γιατί ἕνα blog χρειάζεται τροφὴ σχεδὸν καθημερινά. Ἰσχυρίζομαι πάντα ὅτι τὸ blog εἶναι χρονοβόρο, ἀλλὰ σὲ ἀνταμείβει καθὼς σοῦ ἐπιβάλλει αὐτὴ τὴν δημιουργικὴ πειθαρχία. Σὲ καλεῖ, ἀπαιτεῖ ἀπὸ σένα, σοῦ ζητάει κείμενα γιὰ κατανάλωση.
.
Δ.Τ.: Ποιές εἶναι οἱ λογοτεχνικὲς ἀναφορές σου, οἱ ἀγαπημένοι σου συγγραφεῖς;
M.O.: Ἂν ἀναφερθοῦμε στὸ μακροσκελὲς διήγημα, ὁ Καταλανὸς συγγραφέας Quim Monzo. Χάριν τῆς ἀνάγνωσης τῶν κειμένων του ξεκίνησα νὰ γράφω καὶ νὰ παθιάζομαι μὲ τὴ διήγηση. Ὅσον ἀφορᾶ τὸ μικροδιήγημα μοῦ ἀρέσουν τὰ μικροδιηγήματα τοῦ Javier Tomeo, σὲ μορφὴ θεατρικοῦ λιμπρέτου. Ἐπίσης θαυμάζω τοὺς Raúl Brasca, Ana María Shúa, Borges, Cortázar, Bioy Casares, Horacio Quiroga, Juan José Arreola, καὶ πολλοὺς ἄλλους, ἡ λίστα εἶναι ἀτελείωτη.
.
Δ.Τ.: Ποιά ἡ γνώμη σου γιὰ τὸ σύγχρονο λογοτεχνικὸ πανόραμα;
M.O.: Ἂν περιοριστοῦμε στὸ μικροδιήγημα, πιστεύω ὅτι ἀκόμη ἔχουμε πολὺ δρόμο νὰ διανύσουμε, διότι, μιᾶς καὶ εἶναι ἕνα εἶδος τόσο νέο (ἂν καὶ κατὰ βάθος τόσο παλιό), ἀκόμα ἔχει νὰ περάσει ἀπὸ τὴ φάση τῆς ἀπελευθέρωσης ἀπὸ τὰ κόμπλεξ, νὰ κερδίσει τὸ σεβασμὸ τῆς κριτικῆς, νὰ ἀρχίσει νὰ διδάσκεται στὰ πανεπιστήμια ὡς ἀνεξάρτητο εἶδος, νὰ ἀναζητηθοῦν νέοι ἀφηγηματικοὶ τρόποι, νὰ πειραματιστοῦμε μὲ αὐτό, νὰ τὸ ἀντιμετωπίσουμε σοβαρά, ἐν κατακλείδι, νὰ τὸ ἀντιμετωπίσουμε ὡς ἕνα ρεῦμα καὶ ὄχι σὰν μία μόδα.
.
.
Πηγή: Πρώτη δημοσίευση.
Μανουὲλ Ἐσπάδα (ManuelEspada) (Σαλαμάνκα, 1974). Ἔχει ἐκδώσει δύο συλλογὲς διηγημάτων (El desguace, 2007 καὶ Fuera de temario, 2010). Τὸ Zoom (Ἐκδόσεις Parentesis, 2011) εἶναι τὸ πρῶτο βιβλίο του μὲ μικρὰ διηγήματα, παρόλο ποὺ εἶχε ἀρχίσει νὰ πειραματίζεται μὲ τὸ εἶδος ἤδη δεκατρία χρόνια πρὶν στὸ πρόγραμμα τοῦ Radio 3, «El ojo de ya ve», κι ἔχει κερδίσει πάνω ἀπὸ δώδεκα βραβεῖα γιὰ τὰ διηγήματά του. Εἶναι δημοσιογράφος, ἐργάζεται ὡς σεναριογράφος γιὰ τὴν τηλεόραση καὶ γράφει τὸ blog La espada oxidada
Ἐρωτήσεις καὶ μετάφραση ἀπὸ τὰ ἰσπανικά:
Δανάη Ταχταρᾶ (Ἀθήνα, 1987). Μεταφράστρια καὶ ὑποψήφια διδάκτωρ Μετάφρασης τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Μάλαγα. Σπούδασε Μετάφραση στὸ Ἰόνιο Πανεπιστήμιο καὶ στὸ Πανεπιστήμιο τῆς Μάλαγα (Μεταπτυχιακὸ στὴ Μετάφραση γιὰ τὸν Ἐκδοτικὸ Κόσμο). Μεταφράσεις της Ἰσπανῶν ποιητῶν ἔχουν δημοσιευτεῖ στὸ περιοδικὸ e-poema.
.
* * *
.
.
MANUEL ESPADA – DANAI TACHTARA * ENTREVISTA
.
Danai Tachtara: Habías publicado ya dos libros de relatos cuando apareció Zoom, tu primer libro de microrrelatos. ¿A qué se debe ese giro, qué te llevó a interesarte por ese género?
Manuel Espada: En realidad empecé a escribir microrrelatos antes que relatos, pero primero publiqué los cuentos largos porque gané un concurso cuya publicación era un libro de relatos, y de esta manera vio la luz mi primer libro, titulado “El desguace”. Comencé a escribir microrrelatos bastante antes, hace unos catorce años, en un programa especializado en el que trabajé de guionista, en Radio Nacional de España, un espacio llamado “El ojo de Yahvé” que con los años se convertiría en toda una referencia de la radio independiente en España. El microrrelato es un formato que se adapta a la perfección a la radio porque tiene la distancia justa para no cansar a un oyente que no está acostumbrado a los largos culebrones que escuchaban nuestros antepasados, cuando no existía la televisión.
Danai Tachtara: El subtítulo del libro es «Ciento y pico novelas a escala». ¿Es una cuestión de «escala» o se trata de un nuevo género? ¿Cuáles son sus características específicas?
Manuel Espada: En realidad el microrrelato existe desde que se inventó la escritura. En la Biblia hay tal cantidad de microrrelatos que podríamos decir que el libro se compone de pequeñas historias que podríamos considerar como tales más allá del componente religioso. El Quijote está lleno de historias mínimas que pueden considerarse microrrelatos si los aislamos del conjunto. Pero el nombre del género, como tal, en realidad sí es muy joven. Antes recibía muchos nombres, como Minificción, Hiperbreve, etc., pero el bautismo como Microrrelato comenzó a utilizarse hace menos de diez años, con el auge de los blogs en Internet. Sus características son las mismas que las de un relato, es decir, debe tener narratividad, contar una historia a través de personajes, no debe ser una cita, ni un aforismo, ni un chiste, aunque no debe prescindir del humor. Debe haber un conflicto y un cambio en el personaje. Los escenarios son limitados, uno o dos, y las acciones también son escasas. Las descripciones de los personajes, que también tienen que ser poco numerosos, tienen que ser muy sucintas. No quiere decir que se trata de un género esquemático, ni mucho menos, sino que confía mucho en el bagaje cultural del lector. Hay muchos textos que no se entenderían si la persona que los lee no tiene muchas lecturas a sus espaldas. Por ejemplo, hay un texto de Juan Pedro Aparicio titulado Luis XIV cuyo único texto es “Yo” que no se entendería si el lector no sabe que Luis XIV fue “El Rey Sol”, un monarca absoluto que decía “El Estado soy yo”. En definitiva, estamos ante un género en el que el lector debe poner de su parte, una especie de lectura interactiva.
Danai Tachtara:¿Por qué crees que, de un tiempo a esta parte, el microrrelato ha tenido tanto impacto en el público lector?
Manuel Espada: Creo que el impacto del microrrelato en la actualidad se debe, sin duda, al auge de los blogs, ya que es el formato perfecto para su práctica, tanto para la lectura como para la escritura. Un relato largo en la pantalla de un ordenador cansa, pero un texto tan corto es gratificante tanto de leer como de escribir. Además, para los escritores tiene una recompensa inmediata en sus blogs a través de los comentarios y la interactividad con el resto de autores.
Danai Tachtara: Tu libro se titula Zoom, como uno de los microrrelatos. ¿Crees que la fotografía y el microrrelato guardan alguna semejanza, quizás como unidades narrativas?
Manuel Espada: En efecto, creo que la fotografía es pura narrativa. Y la fotografía funciona exactamente con los mismos mecanismos que un microrrelato, con la elipsis. Cuando un fotógrafo encuadra una parte de la realidad y no otra está narrando, porque si girase tan solo unos grados su visor, ignoraría otra parte de la realidad y la fotografía sería otra absolutamente diferente. Yo comencé a trabajar hace años como fotógrafo, y sabía que si hacía la foto de una persona y me centraba en sus manos, no tenía mana que ver si hacía la foto de la misma persona pero de cuerpo entero. En el microrrelato pasa lo mismo, tú como autor decides qué decides encuadrar y mostrar y qué quieres ocultar o al menos insinuar, como la elipsis, una figura literaria sin la que se entendería el género. El microrrelato es el equivalente al macro en fotografía, y paradójicamente, el macro es la foto que se hace muy de cerca, todo lo contrario al gran angular, donde sale todo. El gran angular sería novela, y el macro, el microrrelato.
Danai Tachtara: Zoom nació por tu blog La espada oxidada. ¿De qué manera influye en tu escritura la experiencia literaria digital (lectura y escritura)? ¿Es fácil para un joven escritor pasar al papel, acceder al mundo editorial?
Manuel Espada: La experiencia digital ha sido fundamental para mí. He podido entrar en contacto con gente de mi generación con la que he intercambiado impresiones sobre un género joven que aún está sentando las bases y además me ha servido como plataforma de difusión, por un lado, y como disciplina, porque un blog te pide de comer prácticamente a diario. Siempre digo que el blog es cronófago, se come tu tiempo, pero compensa porque te impone esa disciplina creativa. Te llama, te exige, te pide textos que llevarse a la boca.
Danai Tachtara:¿Cuáles son tus referentes literarios, tus autores preferidos?
Manuel Espada: Si hablamos de relato largo, me quedo con el autor catalán Quim Monzó. Gracias a la lectura de sus textos comencé a escribir y a apasionarme por los cuentos. En cuanto a microrrelato me gusta el microteatro de Javier Tomeo, microrrelatos con formato de libreto teatral. También admiro a Raúl Brasca, Ana María Shúa, Borges, Cortázar, Bioy Casares, Horacio Quiroga, Juan José Arreola, y muchos otros, la lista sería interminable.
Danai Tachtara:¿Cómo ves el panorama literario actual?
Manuel Espada: Si nos ceñimos al microrrelato, creo que aún queda mucho por hacer, porque al ser un género tan joven (aunque en el fondo sea tan antiguo) todavía tiene que pasar por las fases de la liberación de los complejos, afianzar el género entre la crítica, que comience a estudiarse en las universidades como un género independiente, que se busquen nuevas fórmulas narrativas, que se experimente, que se tome en serio el género, en definitiva, como una corriente y no como una moda.
.
Filed under: Espada Manuel,ΑΝΑΦΟΡΕΣ,Ισπανικά,Ταχταρά Δανάη | Tagged: Αναφορές,Δανάη Ταχταρά,Manuel Espada | Τὰ σχόλια στὸ Μανουὲλ Ἐσπάδα (Manuel Espada): Μιὰ συνέντευξη στὸ ἱστολόγιο «Πλανόδιον Ἱστορίες Μπονζάι» ἔχουν κλείσει
Ε ΚΑΠΟΙΑ ΑΤΟΜΑ κάνουν μεταμόσχευση πνευμόνων. Σὲ ἄλλα, μεταμόσχευση καρδιᾶς ἢ κερατοειδοῦς, ὅμως πάντοτε πρέπει νὰ πεθάνει κάποιος. Ἡ περίπτωσή μου ἦταν διαφορετική. Ὅταν ἤμουν μικρὸς δὲν μποροῦσα νὰ μιλήσω, τουλάχιστον ὄχι ὅπως τὰ ἄλλα παιδιά. Κάθε συλλαβὴ ἀπαιτοῦσε τὸ μέγιστο τῶν προσπαθειῶν μου. Ὡστόσο, ὁ πατέρας μου κέρδιζε τὸ ψωμί του μὲ τὶς λέξεις. Παράδοξο. Ἀκόμη θυμᾶμαι μιὰ Κυριακὴ ποὺ γύρισε μὲ μιὰ παλιὰ γραφομηχανή. Μπῆκα στὸ δωμάτιό του, ὅταν ἐκεῖνος ἔβαζε τὴν παλιὰ Olivetti πάνω στὸ γραφεῖο. Τοποθέτησε ἕνα φύλλο ριζόχαρτο στὸν κύλινδρο, πῆρε τὸν δείκτη μου καὶ γράψαμε τὸ ὄνομά μου. Ὁ πατέρας μου τὸ ἔκοψε μὲ τὸ ψαλίδι, τὸ ἔκανε μιὰ μπαλίτσα καὶ μοῦ εἶπε: «Νόστιμο». Ὅταν τὸ χαρτὶ κατέβηκε τὸν οἰσοφάγο μου εἶπα τὸ ὄνομά μου δυνατά. Ἀπὸ κείνη τὴ μέρα, ὁ πατέρας μου δὲν μπόρεσε νὰ τὸ προφέρει ξανά. Ἔπειτα ἀκολούθησαν πολλὲς ἄλλες λέξεις. Ὁ πατέρας μου μοῦ ἔπαιρνε τὸ δάχτυλο, μοῦ ψιθύριζε πράγματα στὸ αὐτί, τὰ πληκτρολογούσαμε κι ὕστερα μοῦ ἔβαζε τὶς λέξεις στὸ στόμα. Ἐκεῖνος δὲν τὶς χρησιμοποιοῦσε ποτὲ ξανά. Πρῶτα ἔμεινε χωρὶς οὐσιαστικά, ὕστερα χωρὶς ρήματα, ἀργότερα μοῦ πέρασε τὰ ἐπίθετα, τὰ ἄρθρα, τὶς προθέσεις, μέχρι ποὺ μοῦ μεταμόσχευσε ὅλες τὶς λέξεις τοῦ κόσμου. Ἕως ποὺ ἔμεινε βουβός.
Πλανόδιον - Ιστορίες Μπονζάι 