Δήμητρα Ἰ. Χριστοδούλου-Dr. Lauro Zavala(1): Μικρομυθοπλασία

Δή­μη­τρα Ἰ. Χρι­στο­δού­λου – Δρ. Λάουρο Ζαβάλα (Dr. Lauro Zavala)(1)

VIII Δι­ε­θνὲς Συ­νέ­δριο Μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας

(Ὀ­κτώ­βριος 2014, Κεν­τά­κι, Η.Π.Α.)

μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­α: κύ­ρια χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά,

θε­ω­ρη­τι­κὲς προ­σεγ­γί­σεις καὶ προ­ο­πτι­κὲς

Ο ΚΕΙΜΕΝΟ ποὺ ἀ­κο­λου­θεῖ ἀ­πο­τε­λεῖ­ται ἀ­πὸ δύ­ο μέ­ρη. Στὸ πρῶ­το, ἐ­πι­χει­ρεῖ­ται μιὰ πα­ρου­σί­α­ση τῶν κύ­ρι­ων χα­ρα­κτη­ρι­στι­κῶν καὶ θε­ω­ρη­τι­κῶν προ­σεγ­γί­σε­ων τῆς σύγ­χρο­νης μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας, ἑ­στι­ά­ζον­τας κυ­ρί­ως στὰ στοι­χεῖα ποὺ συν­δι­α­μορ­φώ­νουν τὴν ἐ­πι­στη­μο­νι­κὴ ἄ­πο­ψη ὅ­τι πρό­κει­ται γιὰ ἕ­να πο­λι­τι­σμι­κὸ φαι­νό­με­νο ἐν ἐ­ξε­λί­ξει καὶ ἴ­σως καὶ γιὰ ἕ­να νέ­ο εἶ­δος λό­γου. Στὸ δεύ­τε­ρο μέ­ρος, με­τα­φέ­ρον­ται πε­ρι­λη­πτι­κὰ οἱ κυ­ρι­ό­τε­ροι ἄ­ξο­νες(2) στοὺς ὁ­ποί­ους κι­νή­θη­καν οἱ ἀ­να­κοι­νώ­σεις τοῦ πιὸ πρό­σφα­του Δι­ε­θνοῦς Συ­νε­δρί­ου Μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας στὶς Η.Π.Α., ὅ­πως τοὺς κα­τέ­γρα­ψε ὁ Με­ξι­κα­νὸς θε­ω­ρη­τι­κὸς Dr.Lauro Zavala καὶ ἀ­να­δει­κνύ­ουν τὶς προ­ο­πτι­κές της.

       Ση­μει­ώ­νε­ται ὅ­τι γιὰ τὸν σκο­πὸ ποὺ κα­λεῖ­ται νὰ ἐ­πι­τε­λέ­σει τὸ πα­ρὸν κεί­με­νο, δη­λα­δὴ αὐ­τὸν τῆς ἄ­με­σης ἀν­τα­πό­κρι­σης ἀ­πὸ τὸν ἑλ­λη­νι­κὸ καὶ δι­ε­θνῆ ἀ­κα­δη­μα­ϊ­κὸ χῶ­ρο σὲ θέ­μα­τα ποὺ ἀ­φο­ροῦν τὴ ρα­γδαί­α δι­ά­δο­ση καὶ πα­ρα­γω­γὴ τῶν ἰ­δι­αί­τε­ρα σύν­το­μων μυ­θο­πλα­στι­κῶν κει­μέ­νων, τὰ ὁ­ποῖ­α συ­να­θροί­ζον­ται ὡς ὑ­πο­εί­δη στὸ δη­μι­ουρ­γι­κὸ πε­δί­ο τῆς μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας, θε­ω­ρή­θη­κε πλη­ρέ­στε­ρο ἕ­να σύν­θε­το κεί­με­νο. Μιὰ γε­νι­κὴ χαρ­το­γρά­φη­ση ποὺ ἐ­πι­χει­ρεῖ νὰ γε­φυ­ρώ­σει τὰ βα­σι­κὰ συμ­πε­ρά­σμα­τα μιᾶς νω­πῆς με­λέ­της στὴ χώ­ρα μας καὶ μιᾶς συλ­λο­γι­κῆς, ἐν­τα­τι­κῆς καὶ πο­λυ­ε­τοῦς δι­ε­ρεύ­νη­σης καὶ κα­τα­γρα­φῆς κει­μέ­νων ἀ­πὸ πλῆ­θος ἐ­ρευ­νη­τῶν, κυ­ρί­ως τῆς Λα­τι­νι­κῆς Ἀ­με­ρι­κῆς ποὺ πρω­το­πό­ρη­σαν(3), ἀλ­λὰ καὶ τῶν Η.Π.Α. καὶ ἄλ­λων χω­ρῶν.

Α.

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ἐν­το­πί­ζον­ται στὸν ἔμ­με­τρο καὶ πε­ζὸ ἀ­φη­γη­μα­τι­κὸ λό­γο στὴν πα­ρά­δο­ση καὶ γραμ­μα­τεί­α δι­ά­φο­ρων προ­ϊ­στο­ρι­κῶν, κλα­σι­κῶν καὶ νε­ώ­τε­ρων πο­λι­τι­σμῶν. Ἡ πα­ράλ­λη­λη ἀ­νά­πτυ­ξή τους μὲ τὴν  ἀν­θρώ­πι­νη δι­α­νό­η­ση ὀ­φεί­λε­ται κυ­ρί­ως στὴν ἀρ­χι­κὴ ἐμ­φά­νι­σή τους στὸν προ­φο­ρι­κὸ λό­γο, ποὺ προ­η­γή­θη­κε τοῦ γρα­πτοῦ καὶ συ­νε­χί­στη­κε μὲ τὴ συ­νύ­φαν­σή τους μὲ αὐ­τόν, στὸν ἔμ­με­τρο καὶ πε­ζὸ λο­γο­τε­χνι­κό. Ἡ μι­κρὴ κει­με­νι­κὴ ἔ­κτα­σή τους ὑ­πῆρ­ξε κα­θο­ρι­στι­κὴ γιὰ τὸν δι­δα­κτι­κό τους ρό­λο καὶ γιὰ τὴ δι­α­τή­ρη­ση τοῦ ἐγ­γε­νοῦς χα­ρα­κτη­ρι­στι­κοῦ τους νὰ ἀ­πο­τε­λοῦν φο­ρέ­α πα­ρα­δό­σε­ων, δι­α­κο­μι­στῆ θρη­σκευ­τι­κῶν μη­νυ­μά­των, μέ­σο ψυ­χα­γω­γί­ας ἢ κοι­νω­νι­κῆς καὶ πο­λι­τι­κῆς κρι­τι­κῆς, ἀ­νά­λο­γα μὲ τὴν ἐ­πο­χή. Μύ­θοι, πα­ρα­βο­λές, ἐ­πι­γράμ­μα­τα, ἀ­φο­ρι­σμοί, ἀ­νέκ­δο­τα, χα­ϊ­κού, δι­η­γή­μα­τα, ἀ­πο­τε­λοῦν ἐν­δει­κτι­κὰ τέ­τοι­α εἴ­δη.

       Τὰ τε­λευ­ταῖ­α χρό­νια, ὅ­μως, πα­ρα­τη­ρή­θη­κε μιὰ γε­νι­κευ­μέ­νη τά­ση πρὸς τὸν ἐλ­λει­πτι­κὸ λό­γο ἡ ὁ­ποί­α καλ­λι­ερ­γή­θη­κε συ­στη­μα­τι­κὰ με­τὰ τὰ μέ­σα τοῦ 20οῦ αἰ. κι ἔ­χει πά­ρει δι­α­στά­σεις δι­ε­θνοῦς πο­λι­τι­σμι­κοῦ φαι­νο­μέ­νου. Σή­με­ρα, μπο­ρεῖ νὰ μι­λᾶ­με γιὰ ἕ­να νέ­ο εἶ­δος λό­γου, ποὺ συ­νή­θως ἀ­πο­κα­λεῖ­ται microfiction, flash fiction (ἢ micro/ minificción στὴν ἰ­σπα­νό­φω­νη κρι­τι­κή)(4) καὶ τὸ ὁ­ποῖ­ο φαί­νε­ται νὰ ση­μα­το­δο­τεῖ ἀλ­λα­γὴ στὴ σκέ­ψη, ὅ­πως προ­κύ­πτει ἀ­πὸ τὴν εὐ­ρεί­α δι­ά­δο­ση κι ἐ­ξέ­λι­ξή του, εἴ­τε λό­γῳ τῶν προ­γραμ­μά­των δη­μι­ουρ­γι­κῆς γρα­φῆς ποὺ ἔ­χουν πα­ρου­σιά­σει πα­ράλ­λη­λη καὶ κα­τα­κό­ρυ­φη ἄν­θη­ση μὲ τὴ μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­α δι­ε­θνῶς, εἴ­τε μέ­σῳ προ­σω­πι­κῆς ἀ­να­ζή­τη­σης κι ἔκ­φρα­σης.

       Ἡ σύγ­χρο­νη μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­α ἐκ­δη­λώ­νει ἔν­το­να ὑ­βρι­δι­κὸ χα­ρα­κτή­ρα (κα­θὼς ἐγ­γε­νὲς χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό της εἶ­ναι νὰ κι­νεῖ­ται στὰ ὅ­ρια ἄλ­λων λο­γο­τε­χνι­κῶν εἰ­δῶν) κι ἐμ­φα­νί­ζε­ται μὲ δε­κά­δες ὑ­πο­κα­τη­γο­ρί­ες καὶ ὀ­νό­μα­τα σὲ πολ­λὲς ἐ­θνι­κὲς λο­γο­τε­χνί­ες. Τὰ κύ­ρια συ­στα­τι­κά της, εἶ­ναι ἡ ἀ­φή­γη­ση καὶ ἡ μυ­θο­πλα­σί­α. Τὰ κύ­ρια ζη­τού­με­να εἶ­ναι ἡ συν­το­μί­α, ἡ νο­η­μα­τι­κὴ συμ­πύ­κνω­ση, ἡ ὀρ­θο­έ­πεια καὶ ἡ ἀ­φη­γη­μα­τι­κὴ οἰ­κο­νο­μί­α, δη­λα­δὴ ἡ ρύθ­μι­ση στὴν ἐ­ξέ­λι­ξη τοῦ ἀ­φη­γη­μα­τι­κοῦ ὑ­λι­κοῦ σὲ πο­λὺ μι­κρὸ κει­με­νι­κὸ (ἢ ἄλ­λο) χῶ­ρο, ποὺ προ­σι­διά­ζει σὲ ἕ­ναν κό­σμο μέ­σα σὲ μί­α φρά­ση ἢ σὲ μιὰ ἱ­στο­ρί­α ποὺ νὰ χω­ρά­ει στὸ μά­τι(5) (ἢ τὴν ὀ­θό­νη). Κα­τὰ τὴ δι­ε­ρεύ­νη­σή της ἐν­το­πί­ζον­ται πολ­λοὶ γε­ω­γρα­φι­κοὶ πυ­ρῆ­νες δι­ε­θνῶς, μὲ τὴν ἑλ­λη­νι­κὴ πε­ρί­πτω­ση νὰ πα­ρου­σιά­ζει ἐ­πί­σης ἐ­ξαι­ρε­τι­κὸ ἐν­δι­α­φέ­ρον, ὡς ἄρ­ρη­κτα συν­δε­δε­μέ­νη μὲ τὸ λο­γο­τε­χνι­κὸ εἶ­δος τοῦ δι­η­γή­μα­τος καὶ τὴν ὑ­φο­λο­γι­κὴ καὶ θε­μα­τι­κὴ ποι­κι­λο­μορ­φί­α ποὺ πα­ρου­σιά­ζει δι­α­χρο­νι­κὰ ἡ μι­κρὴ πε­ζο­γρα­φι­κὴ φόρ­μα στὴ χώ­ρα μας.

       Σύμ­φω­να μὲ τοὺς πε­ρισ­σό­τε­ρους με­λε­τη­τὲς ἀ­πὸ δι­α­φο­ρε­τι­κὰ ἐ­πι­στη­μο­νι­κὰ πε­δί­α, ἡ μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­α τεί­νει νὰ αὐ­το­νο­μη­θεῖ καὶ νὰ δι­α­δρα­μα­τί­σει ἀ­να­νε­ω­τι­κὸ ρό­λο στὴ σύγ­χρο­νη λο­γο­τε­χνί­α. Αὐ­τὴ ἡ ἀ­να­νέ­ω­ση φαί­νε­ται νὰ ἐ­πι­τυγ­χά­νε­ται μὲ πε­ρι­πλο­κό­τε­ρο τρό­πο ἀ­πὸ αὐ­τὸν ποὺ ἀ­κο­λού­θη­σε τὸ δι­ή­γη­μα στὰ τέ­λη τοῦ 19ου καὶ στὶς ἀρ­χὲς τοῦ 20οῦ, λό­γῳ τῆς καλ­λι­έρ­γειάς της σὲ ἔν­τυ­πη καὶ ψη­φια­κὴ μορ­φὴ ταυ­τό­χρο­να καὶ σὲ ἀ­φη­γή­μα­τα τό­σο ρη­μα­τι­κῆς φύ­σης, ὅ­σο καὶ μὲ ἄλ­λα μέ­σα. Ἔ­τσι, ἐν­δέ­χε­ται νὰ ση­μα­το­δο­τεῖ ἀλ­λα­γὴ καὶ στὴν ἔν­νοι­α καὶ τὸ ρό­λο τῆς ἀ­φή­γη­σης στὴ σύγ­χρο­νη ἐ­πο­χὴ τοῦ ψη­φια­κοῦ καὶ ὀ­πτι­κοῦ πο­λι­τι­σμοῦ. Γι’ αὐ­τὸ καὶ στὸ πυ­κνὸ πλέγ­μα ποὺ ἀ­να­πτύσ­σε­ται γύ­ρω ἀ­πὸ τὴ φύ­ση, τὸν ὁ­ρι­σμὸ καὶ τὴν προ­σέγ­γι­ση τῆς μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας δι­α­πλέ­κον­ται ἡ λο­γο­τε­χνι­κή, ἀ­φη­γη­μα­το­λο­γι­κὴ καὶ κοι­νω­νι­ο­λο­γι­κὴ κρι­τι­κή. Ἡ δι­ε­ρεύ­νη­σή της ξε­κι­νᾶ ἀ­πὸ τὴ θε­ω­ρη­τι­κὴ πο­λυ­φω­νί­α(6) καὶ τὴ συ­στη­μα­τι­κὴ ἐ­πι­δί­ω­ξη τῆς κοι­νω­νι­κῆς κι ἐ­πι­στη­μο­νι­κῆς της ὑ­πό­στα­σης, ποὺ τε­λεῖ ὑ­πὸ δι­α­μόρ­φω­ση μέ­σα ἀ­πὸ μιὰ σει­ρὰ με­λε­τῶν, ἡ­με­ρί­δων, ἐ­θνι­κῶν καὶ δι­ε­θνῶν συ­νε­δρί­ων(7), μὲ πιὸ πρό­σφα­τό το 8ο Δι­ε­θνὲς Συ­νέ­δριο τὸν Ὀ­κτώ­βριο τοῦ 2014 στὸ Πα­νε­πι­στή­μιο τοῦ Κεν­τά­κι(8).

       Ἡ μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­α, ὅ­πως δι­α­μορ­φώ­νε­ται σή­με­ρα, ἀ­πο­τε­λεῖ μί­α ἀ­κό­μα ἔν­δει­ξη τῆς στρο­φῆς στὴν πο­λυ­πλο­κό­τη­τα ποὺ ἀ­φή­νει πί­σω της σχε­δὸν ἕ­ναν αἰ­ώ­να ἀ­να­λυ­τι­κῆς σκέ­ψης. Ἡ σύν­θε­τη φύ­ση της ἀ­πο­κα­λύ­πτει ἑρ­μη­νευ­τι­κὰ ἐρ­γα­λεῖ­α γιὰ τὸν ἐ­πα­να­προσ­δι­ο­ρι­σμὸ τῆς δη­μι­ουρ­γι­κό­τη­τας ποὺ ἀ­πα­σχο­λεῖ τὶς σύγ­χρο­νες ἀν­θρω­πι­στι­κὲς σπου­δὲς καὶ συ­σχε­τί­ζε­ται μὲ τὸ storytelling, ἢ τὸν ἀ­φη­γη­μα­τι­κὸ ἰμ­πε­ρι­α­λι­σμὸ ποὺ βι­ώ­νου­με, ὅ­που ἀ­πὸ τὴν πο­λι­τι­κὴ καὶ τὴν ἰ­α­τρι­κὴ μέ­χρι τὶς δι­α­προ­σω­πι­κὲς σχέ­σεις τὰ πάν­τα εἶ­ναι μιὰ ἱ­στο­ρί­α.

       Ὅ­λα τα πα­ρα­πά­νω φαί­νε­ται νὰ συ­νά­δουν μὲ τὸ πνεῦ­μα τῆς ἐ­πο­χῆς: ἡ μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­α ἀ­πο­τε­λεῖ δί­κτυ­ο καὶ πα­ράλ­λη­λα μέ­σο δι­κτύ­ω­σης σὲ ἐ­πι­στη­μο­νι­κὸ καὶ κοι­νω­νι­κὸ ἐ­πί­πε­δο. Ἡ δι­κτύ­ω­ση γε­νι­κὰ δι­α­μορ­φώ­νει ἕ­ναν κοι­νό, δι­ε­θνῆ κώ­δι­κα ἐ­πι­κοι­νω­νί­ας καὶ δι­α­κτί­νω­σης ἰ­δε­ῶν. Εἰ­δι­κὰ γιὰ ἕ­να νέ­ο λο­γο­τε­χνι­κὸ εἶ­δος, ὅ­μως, δι­α­σφα­λί­ζει τὴ συ­νέ­χεια, τοὺς ἁρ­μοὺς καὶ τὶς συν­δέ­σεις καὶ μά­λι­στα γιὰ πρώ­τη φο­ρὰ ταυ­τό­χρο­να στὸν πα­ρα­δο­σια­κὸ ἔν­τυ­πο καὶ στὸν νέ­ο ρευ­στὸ καὶ ἄυ­λο χῶ­ρο τοῦ δι­α­δι­κτύ­ου. Κα­τὰ αὐ­τὸν τὸν τρό­πο, προ­κύ­πτει ἡ ἐ­κλέ­πτυν­ση καὶ ἡ δι­ά­δο­ση τοῦ εἴ­δους κι ἐ­νι­σχύ­ε­ται ἡ αὐ­το­δι­ά­θε­σή του, μέ­σα ἀ­πὸ μιὰ ἰ­δι­αί­τε­ρα ἀ­παι­τη­τι­κὴ δι­α­δι­κα­σί­α ποὺ ξε­κι­νά­ει ἀ­πὸ (α) ἕ­ναν γλωσ­σι­κὸ δι­α­σπα­ραγ­μὸ καὶ (β) τὴν ἀ­να­σύν­θε­σή του. Δη­λα­δή: (α) προ­σε­χτι­κὴ κα­τα­βύ­θι­ση στὸ γλωσ­σι­κὸ σύμ­παν, χρο­νο­βό­ρα προ­σπά­θεια γιὰ τὴν ἐ­πι­λο­γὴ κα­ταλ­λη­λό­τε­ρων λέ­ξε­ων (ὅ­που σε ἀν­τί­θε­ση μὲ τὴν ποί­η­ση, ἐ­δῶ ἐ­πι­λέ­γον­ται οἱ κα­ταλ­λη­λό­τε­ρες λέ­ξεις ποὺ ἐ­νι­σχύ­ουν τὴ μυ­θο­πλα­σί­α καὶ τὴν ἀ­φή­γη­ση), ἐ­πι­λεγ­μέ­να ἀ­φη­γη­μα­τι­κὰ κε­νά, ἔ­λεγ­χος τοῦ ἀ­φη­γη­μα­τι­κοῦ ὑ­λι­κοῦ καὶ δο­μι­κὴ σι­ω­πὴ(9)· (β) ὁ­λο­κλη­ρω­μέ­νες ἱ­στο­ρί­ες, κεί­με­νο -κό­σμος (σὲ ἀν­τί­θε­ση μὲ τὴν ἀ­πο­σπα­σμα­τι­κό­τη­τα τοῦ μον­τερ­νι­σμοῦ) σὲ ἐ­λά­χι­στο κει­με­νι­κὸ χῶ­ρο καὶ μὲ ἑ­στί­α­ση στὸν χρό­νο τῆς ἐμ­πει­ρί­ας τοῦ κει­μέ­νου.

       Ἂν καὶ ἡ συ­ζή­τη­ση πα­ρα­μέ­νει ἀ­κό­μα ἀ­νοι­χτὴ καὶ ἀ­να­ζη­τοῦν­ται νέ­α με­θο­δο­λο­γι­κὰ ἐρ­γα­λεῖ­α καὶ μί­α κοι­νῶς ἀ­πο­δε­κτὴ τυ­πο­λο­γί­α, τὰ συμ­πε­ρά­σμα­τα ποὺ προ­έ­κυ­ψαν ἀ­πὸ τὸ Δι­ε­θνὲς Συ­νέ­δριο στὸ Κεν­τά­κι, σκι­α­γρα­φοῦν τὴν πο­ρεί­α τῶν μελ­λον­τι­κῶν ἐ­ρευ­νῶν κι ἐ­πι­στη­μο­νι­κῶν συ­ναν­τή­σε­ων. Στὴ συ­νέ­χεια πα­ρα­τί­θεν­ται οἱ κυ­ρι­ό­τε­ροι ἄ­ξο­νες στοὺς ὁ­ποί­ους κι­νή­θη­καν οἱ πο­λυ­ά­ριθ­μες ἀ­να­κοι­νώ­σεις, ὅ­πως τοὺς κα­τέ­γρα­ψε ὁ Δρ. Lauro Zavala.

Β.

ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ τοῦ 1οῦ Δι­ε­θνοῦς Συ­νε­δρί­ου Μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας τὸ 1998 στὸ Με­ξι­κό, τὰ πρα­κτι­κὰ τῶν ὑ­πό­λοι­πων συ­νε­δρί­ων εἶ­ναι δι­α­θέ­σι­μα σὲ ἔν­τυ­πη μορ­φὴ στὰ δύ­ο πρῶ­τα τεύ­χη τοῦ ἠ­λε­κτρο­νι­κοῦ πε­ρι­ο­δι­κοῦ El Cuento en Red (http://cuentoenred.xoc.uam.mx). Πρό­σθε­το ση­μαν­τι­κὸ ὑ­λι­κὸ γιὰ τὴν ἀ­κα­δη­μα­ϊ­κὴ ἀ­νά­πτυ­ξη αὐ­τοῦ του ἐ­πι­στη­μο­νι­κοῦ πε­δί­ου στὰ ἰ­σπα­νι­κὰ εἶ­ναι δι­α­θέ­σι­μο στὸ Red Mini (www.redmini), τὸ ὁ­ποῖ­ο συν­το­νί­ζουν οἱ Graciela Tomassini καὶ Stella Maris Co­lom­bo(10) ἀ­πὸ τὴν πό­λη Ρο­ζά­ριο τῆς Ἀρ­γεν­τι­νῆς. Ἐ­πι­πλέ­ον, ση­μαν­τι­κὲς πλη­ρο­φο­ρί­ες γιὰ τὴν συγ­γρα­φι­κὴ δρα­στη­ρι­ό­τη­τα στὴν ἰ­σπα­νό­φω­νη μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­α ἐμ­φα­νί­ζον­ται τα­κτι­κὰ στὸ Ficcion Minima (http://ficcionminima.blogspot.gr/), τὸ ὁ­ποῖ­ο συν­το­νί­ζει ἡ Vio­le­ta Rojo(11) ἀ­πὸ τὴ Βε­νε­ζου­έ­λα. Αὐ­τὸ τὸ δι­ε­θνὲς δί­κτυ­ο ἐ­ρευ­νη­τῶν τῆς μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας ἔ­χει ὁ­δη­γή­σει στὴν πραγ­μα­το­ποί­η­ση ἐ­θνι­κῶν συ­νε­δρί­ων ποὺ δι­ορ­γα­νώ­νον­ται κά­θε χρό­νο στὴν Ἀρ­γεν­τι­νή, τὴν Κο­λομ­βί­α, τὴ Χι­λή, τὴν Ἰ­σπα­νί­α καὶ τὸ Πε­ρού, ἐ­κτὸς ἀ­πὸ τὶς πε­ρι­φε­ρεια­κὲς συ­ναν­τή­σεις, στὶς ὁ­ποῖ­ες συμ­με­τεῖ­χαν πάν­τα ἀ­κα­δη­μα­ϊ­κοὶ καὶ προ­σκε­κλη­μέ­νοι συγ­γρα­φεῖς. Σὲ αὐ­τὸ τὸ πλαί­σιο ἀ­κα­δη­μα­ϊ­κῆς ἀ­ρι­στεί­ας, δι­ε­θνοῦς λο­γο­τε­χνι­κῆς ποι­ό­τη­τας καὶ ποι­κι­λο­μορ­φί­ας δι­ε­ξή­χθη τὸ 8ο Δι­ε­θνὲς Συ­νέ­δριο, τοῦ ὁ­ποί­ου ἡ ἰ­δι­αι­τε­ρό­τη­τα συ­νί­στα­το στὸ ὅ­τι πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε γιὰ πρώ­τη φο­ρὰ στὶς Η.Π.Α, γε­γο­νὸς ποὺ ἐ­πέ­τρε­ψε καὶ τὴν ἀ­θρό­α συμ­με­το­χὴ Ἀ­με­ρι­κα­νῶν συγ­γρα­φέ­ων.

       Κα­τὰ τὴ διά­ρκεια τοῦ συ­νε­δρί­ου ἀ­πο­φα­σί­στη­κε νὰ γί­νει ἀ­πο­δε­κτὴ ἡ πρό­τα­ση τῆς Δρ. Laura Pollastri(12) νὰ ὀρ­γα­νώ­σει τὸ 9ο Δι­ε­θνὲς Συ­νέ­δριο στὸ Universidad Nacional de Neuquén, στὴν Ἀρ­γεν­τι­νή, τὸ 2016. Τὴν ἀ­να­κοί­νω­ση αὐ­τὴ ἔ­κα­νε στὴν τε­λε­τὴ λή­ξης ἡ Δρ. Rueda, ἡ ὁ­ποί­α συν­το­νί­ζει ἐ­πί­σης τὴν ἐκ­πό­νη­ση τῶν Πρα­κτι­κῶν τοῦ 8ου Συ­νε­δρί­ου καὶ τὸν σχε­δια­σμὸ ἑ­νὸς Ἄ­τλαν­τα τῆς μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας (Atlas de la Minificción) σὲ γε­ω­γρα­φι­κὲς ζῶ­νες ποὺ ἐμ­φα­νί­ζουν μι­κρὴ δρα­στη­ρι­ό­τη­τα, σὲ συ­νέ­χεια τῆς πρώ­της ἀ­πό­πει­ρας χαρ­το­γρά­φη­σης τοῦ εἴ­δους στὸ Νo 26 τοῦ El Cuento en Red(13). Στὸ Συ­νέ­δριο στὸ Κεν­τά­κι συμ­με­τεῖ­χαν 30 ἐ­ρευ­νη­τὲς ἀ­πὸ 14 χῶ­ρες: Ἀρ­γεν­τι­νή, Κο­λομ­βί­α, Κού­βα, Χι­λή, Ἰ­σπα­νί­α, Ἡ­νω­μέ­νες Πο­λι­τεῖ­ες, Ἀγ­γλί­α, Ἰσ­λαν­δί­α, Με­ξι­κό, Πε­ρού, Πορ­το­γα­λί­α, Δο­μι­νι­κα­νὴ Δη­μο­κρα­τί­α κι Ἐλ­βε­τί­α. Ἐ­πί­σης, συμ­με­τεῖ­χαν με­ρι­κοὶ συγ­γρα­φεῖς ἀ­πὸ τὴν Ἀρ­γεν­τι­νὴ καὶ τὴν Ἰ­σπα­νί­α, ὅ­πως ὁ Ginés Cutillas, ὁ David Roas, ὁ Raúl Brasca καὶ ἡ Ana María Shua.

       Σὲ δι­α­φο­ρε­τι­κὲς χρο­νι­κὲς στιγ­μὲς τοῦ συ­νε­δρί­ου, συ­ζη­τή­θη­κε τὸ θε­ω­ρη­τι­κὸ ὑ­πό­βα­θρο τῆς φαν­τα­στι­κῆς καὶ ἀ­στυ­νο­μι­κῆς λο­γο­τε­χνί­ας καὶ ἡ σχέ­ση τους μὲ τὴ δι­ε­θνῆ μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­α. Πα­ράλ­λη­λα, δι­ε­ξή­χθη­σαν πολ­λὲς συ­ζη­τή­σεις ἀ­φι­ε­ρω­μέ­νες στὴ με­ξι­κα­νι­κὴ λο­γο­τε­χνί­α τοῦ εἴ­δους. Μί­α ἀ­πὸ τὶς ἀ­να­κοι­νώ­σεις μὲ τὴ με­γα­λύ­τε­ρη προ­σέ­λευ­ση κα­τὰ τὴ διά­ρκεια τοῦ συ­νε­δρί­ου ἦ­ταν ἀ­φι­ε­ρω­μέ­νη στὴν πα­ρου­σί­α τῆς μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας σὲ ἄλ­λες γλῶσ­σες, κα­τὰ τὴν ὁ­ποί­α ἡ Bárbara Fraticelli πα­ρου­σί­α­σε ἀ­πρό­σμε­νες καὶ συ­ναρ­πα­στι­κὲς μορ­φές της στὴν πορ­το­γα­λι­κή, ἰ­τα­λι­κὴ καὶ ρου­μα­νι­κὴ γλώσ­σα. Στὴν κα­τα­λη­κτι­κὴ συ­νε­δρί­α­ση, ἐ­πι­ση­μάν­θη­καν με­ρι­κοὶ ἀ­πὸ τοὺς πι­θα­νοὺς δρό­μους ποὺ ἐν­δεί­κνυ­ται νὰ ἀ­κο­λου­θη­θοῦν ὥ­στε στὸ μέλ­λον νὰ αὐ­ξη­θοῦν οἱ με­λέ­τες ποὺ θὰ ἑ­στιά­ζουν στὴν μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­α. Ἡ ἐ­ξέ­λι­ξη αὐ­τὴ μπο­ρεῖ νὰ ὁ­δη­γή­σει στὴν αὔ­ξη­ση τῶν με­λε­τῶν (1) πέ­ρα ἀ­πὸ τὴν ἰ­σπα­νι­κὴ γλώσ­σα, (2) πέ­ρα ἀ­πὸ τὴν ἔν­τυ­πη μορ­φὴ κει­μέ­νων, (3) πέ­ρα ἀ­πὸ τὴν ἴ­δια τὴ λο­γο­τε­χνί­α καὶ (4) πέ­ρα ἀ­πὸ τὴν ἔ­ρευ­να κα­θε­αυ­τή. Οἱ προ­ο­πτι­κὲς ποὺ προ­έ­κυ­ψαν φαί­νε­ται νὰ ἀν­τι­κα­το­πτρί­ζουν τὸν πυ­ρή­να τῶν πε­ρισ­σό­τε­ρων ἀ­να­κοι­νώ­σε­ων καὶ συ­ζη­τή­σε­ων ποὺ πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­καν κα­τὰ τὴ διά­ρκεια τοῦ συ­νε­δρί­ου, καὶ ὡς ἐκ τού­του, χρή­ζουν ἰ­δι­αί­τε­ρης προ­σο­χῆς:

       1. Ἡ μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­α πέ­ρα ἀ­πὸ τὴν ἰ­σπα­νι­κὴ γλώσ­σα. Τὰ ὀ­κτὼ δι­ε­θνῆ συ­νέ­δρια ποὺ ἔ­χουν πραγ­μα­το­ποι­η­θεῖ ἕ­ως σή­με­ρα καὶ τὰ πο­λυ­ά­ριθ­μα ἄλ­λα ποὺ ἔ­χουν δι­ορ­γα­νω­θεῖ σὲ ἐ­θνι­κὸ ἐ­πί­πε­δο, ἔ­χουν γί­νει στὴν ἰ­σπα­νι­κὴ γλώσ­σα, ἀ­κό­μα καὶ σὲ χῶ­ρες ὅ­που ὁ­μι­λεῖ­ται δι­α­φο­ρε­τι­κὴ γλώσ­σα ἀ­πὸ τὴν Ἱ­σπα­νι­κή, (ὅ­πως ἡ Ἐλ­βε­τί­α ἢ οἱ Η.Π.Α.). Ὡ­στό­σο, ὑ­πάρ­χει μιὰ ἀ­ξι­ο­ση­μεί­ω­τη αὔ­ξη­ση λο­γο­τε­χνι­κῆς πα­ρα­γω­γῆς τῶν πο­λὺ σύν­το­μων κει­μέ­νων σὲ ἄλ­λες γλῶσ­σες, ὅ­πως πα­ρα­τη­ρή­θη­κε στὸ συ­νέ­δριο. Μά­λι­στα, κα­τὰ τὴ διά­ρκεια τῆς δι­ε­ξα­γω­γῆς τοῦ τε­λευ­ταί­ου, ἐκ­δό­θη­κε ὁ συλ­λο­γι­κὸς τό­μος μὲ τί­τλο Short, μὲ τὴν ἐ­πι­μέ­λεια τοῦ Alan Ziegler, κα­θη­γη­τῆ Δη­μι­ουρ­γι­κῆς Γρα­φῆς στὸ Πα­νε­πι­στή­μιο Columbia. Σὲ αὐ­τὸν τὸν τό­μο ἀν­θο­λο­γοῦν­ται ἑ­κα­τὸ κεί­με­να ἔ­κτα­σης ἀ­πὸ 100 ἕ­ως 1.250 λέ­ξεις ἀ­πὸ σχε­δὸν ἑ­κα­τὸ συγ­γρα­φεῖς ἀ­πὸ 24 χῶ­ρες τῆς Δύ­σης, μὲ κεί­με­να γραμ­μέ­να στὴ γερ­μα­νι­κή, γαλ­λι­κή, ἰ­τα­λι­κή, ἰ­σπα­νι­κή, πορ­το­γα­λι­κή, ρω­σι­κή, ἀγ­γλι­κή, τσέ­χι­κη, ρου­μα­νι­κή, πο­λω­νι­κή, ἑλ­λη­νι­κὴ καὶ σου­η­δι­κὴ γλώσ­σα(14).

       Ἡ μελ­λον­τι­κὴ δι­ορ­γά­νω­ση συ­νε­δρί­ων μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας καὶ σὲ ἄλ­λες γλῶσ­σες, θὰ μπο­ροῦ­σε νὰ ἀ­πο­τε­λεῖ ἕ­ναν ἀ­πὸ τοὺς κύ­ριους στό­χους, δι­ό­τι ἂν καὶ κα­τα­γρά­φε­ται μιὰ ἀ­ξι­ό­λο­γη λο­γο­τε­χνι­κὴ πα­ρα­γω­γὴ σὲ ἄλ­λες γλῶσ­σες ἐ­κτὸς τῆς ἱ­σπα­νι­κῆς, δὲν ἔ­χει πραγ­μα­το­ποι­η­θεῖ μέ­χρι στιγ­μῆς κά­ποι­ο συ­νέ­δριο ποὺ νὰ με­λε­τᾶ τὸ εἶ­δος σὲ ὁ­ποι­α­δή­πο­τε ἄλ­λη γλώσ­σα.

       2. Ἡ μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­α πέ­ρα ἀ­πὸ τὴν ἔν­τυ­πη μορ­φή. Ἡ πα­ρου­σί­α τῆς μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας στὸ ψη­φια­κὸ πε­ρι­βάλ­λον, εἶ­ναι ἕ­να φυ­σι­κὸ καὶ ἀ­να­πό­φευ­κτο φαι­νό­με­νο ποὺ πρέ­πει νὰ συ­ζη­τη­θεῖ καὶ νὰ με­λε­τη­θεῖ μὲ προ­σο­χή. Δὲν εἶ­ναι τυ­χαῖ­ο ὅ­τι στὸ τέ­λος τῆς σχε­τι­κῆς ἀ­να­κοί­νω­σης γι’ αὐ­τὸ τὸ θέ­μα ὑ­πῆρ­ξε κα­ται­γι­σμὸς σχο­λί­ων ἀ­πὸ τοὺς συμ­με­τέ­χον­τες, γε­γο­νὸς ποὺ δεί­χνει ὅ­τι ἐ­πὶ τοῦ πα­ρόν­τος τὸ τί συμ­βαί­νει στὸ δι­α­δί­κτυ­ο ἀ­πα­σχο­λεῖ ση­μαν­τι­κὸ ἀ­ριθ­μὸ ἐ­ρευ­νη­τῶν.

       Εἶ­ναι γνω­στὸ ὅ­τι ὑ­πάρ­χουν πολ­λοὶ (ἱ­στο)χῶ­ροι γιὰ τὴ δι­ά­δο­ση τῆς δη­μι­ουρ­γί­ας καὶ τῆς ἐ­ξει­δι­κευ­μέ­νης ἔ­ρευ­νας γιὰ τὴ μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­α, ἀλ­λὰ ἡ ἴ­δια ἡ πα­ρου­σί­α τους θέ­τει ἐ­ρω­τή­μα­τα σχε­τι­κὰ μὲ τὴ φύ­ση τῶν πη­γῶν αὐ­τῶν, λαμ­βά­νον­τας ὑ­πό­ψη τὴ φύ­ση τοῦ ψη­φια­κοῦ χώ­ρου, τοῦ ὁ­ποί­ου οἱ μη­χα­νι­σμοὶ ἐν­σω­μά­τω­σης ἀ­να­νε­ω­τι­κῶν τά­σε­ων εἶ­ναι δι­α­φο­ρε­τι­κοὶ ἀ­πὸ τὶς ἐγ­κρι­τι­κὲς δι­α­δι­κα­σί­ες τῆς ἔν­τυ­πης πα­ρα­γω­γῆς. Αὐ­τὸ τὸ πε­δί­ο ἀ­ξί­ζει κά­θε φο­ρὰ με­γα­λύ­τε­ρη προ­σο­χὴ ἀ­πὸ τοὺς εἰ­δι­κοὺς τοῦ εἴ­δους.

       3. Ἡ μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­α πέ­ρα ἀ­πὸ τὴ λο­γο­τε­χνί­α. Ἂν καὶ σὲ ὅ­λα τα συ­νέ­δρια ὀρ­γα­νώ­νον­ται μί­α ἢ δύ­ο στρογ­γυ­λὲς τρά­πε­ζες ἀ­φι­ε­ρω­μέ­νες στὴ συ­ζή­τη­ση πε­ρὶ μι­κρο­μυ­θο­πλα­σι­ῶν μὲ γρα­φι­κὰ καὶ ὀ­πτι­κο­α­κου­στι­κὰ μέ­σα, πο­τὲ ἕ­ως τώ­ρα δὲν ἔ­χει συν­δι­ορ­γα­νω­θεῖ ἕ­να ὁ­λό­κλη­ρο συ­νέ­δριο ἀ­πὸ μιὰ σχο­λὴ γραμ­μα­το­λο­γι­κῶν σπου­δῶν καὶ μιὰ σχο­λὴ σπου­δῶν μέ­σων κι ἐ­πι­κοι­νω­νί­ας. Ἀ­ξί­ζει νὰ ση­μει­ω­θεῖ, ὅ­μως, ὅ­τι ἂν συ­νέ­βαι­νε κά­τι τέ­τοι­ο ἡ δυ­να­τό­τη­τα σύγ­κλι­σης αὐ­τῶν τῶν δύ­ο κα­τευ­θύν­σε­ων θὰ μπο­ροῦ­σε νὰ ἐ­ξι­σορ­ρο­πή­σει τὴν πο­λυ­πλη­θῆ πα­ρου­σί­α τέ­τοι­ων σχο­λῶν, οἱ ὁ­ποῖ­ες πα­ρὰ τὰ κοι­νά τους ση­μεῖ­α σπά­νια ἀ­να­πτύσ­σουν ἀ­κα­δη­μα­ϊ­κὸ δι­ά­λο­γο(15).

       Γιὰ πε­ρισ­σό­τε­ρα ἀ­πὸ δέ­κα χρό­νια δι­ορ­γα­νώ­νον­ται πολ­λὰ φε­στι­βὰλ ται­νι­ῶν μι­κροῦ ἢ πο­λὺ μι­κροῦ μή­κους καὶ πο­λυ­με­σι­κῶν ται­νι­ῶν (ὅ­πως φὶλμ ποὺ κα­τα­σκευ­ά­ζον­ται ἀ­πὸ κι­νη­τὸ τη­λέ­φω­νο). Σὲ αὐ­τὰ τὰ φε­στι­βάλ, ὡ­στό­σο, εἶ­ναι σπα­νι­ό­τα­τη ἡ πα­ρου­σί­α ἐ­ρευ­νη­τῶν τοῦ εἴ­δους. Αὐ­τὸ τὸ πε­δί­ο συμ­πε­ρι­λαμ­βά­νει εὐ­ρὺ φά­σμα ὑ­λι­κῶν τῆς πο­λι­τι­στι­κῆς πα­ρα­γω­γῆς (ὅ­πως πο­λι­τι­κὰ καὶ ἄλ­λου τύ­που τρέ­ι­λερ, δι­α­φη­μι­στι­κὰ σπότ, δη­μι­ουρ­γί­ες στα­θε­ρῆς καὶ κι­νού­με­νης εἰ­κό­νας, ἤ­χου καὶ βίν­τε­ο, κ.ἄ.), τοῦ ὁ­ποί­ου ἡ με­λέ­τη καὶ ἀ­νά­λυ­ση προ­ϋ­πο­θέ­τει τὴ χρή­ση τῶν σω­στῶν με­θο­δο­λο­γι­κῶν ἐρ­γα­λεί­ων ποὺ χρη­σι­μο­ποι­οῦν­ται καὶ γιὰ τὴ μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­α.

       4. Ἡ μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­α πέ­ρα ἀ­πὸ τὴν ἔ­ρευ­να κα­θε­αυ­τή. Οἱ με­λέ­τες γιὰ τὸν ἐκ­παι­δευ­τι­κὸ ρό­λο τῆς μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας, σὲ ὁ­ποι­α­δή­πο­τε γλώσ­σα, βα­σι­κὴ ἢ ὑ­πὸ δι­α­μόρ­φω­ση, ἀ­πο­τε­λοῦν ἕ­να ἰ­δι­αί­τε­ρα ἑλ­κυ­στι­κὸ ἐ­ρευ­νη­τι­κὸ πε­δί­ο γιὰ ὅ­σους ἐν­δι­α­φέ­ρον­ται γιὰ τὴν προ­ο­πτι­κή της μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας, πέ­ρα ἀ­πὸ τὰ αὐ­στη­ρὰ λο­γο­τε­χνι­κά, καλ­λι­τε­χνι­κὰ καὶ ἀ­κα­δη­μα­ϊ­κά της ὅ­ρια.

       Ἡ δι­δα­σκα­λί­α τῆς ἱ­στο­ρί­ας τῆς λο­γο­τε­χνί­ας, ἡ ἐκ­μά­θη­ση μιᾶς ξέ­νης γλώσ­σας καὶ ἡ πρα­κτι­κὴ τῆς δη­μι­ουρ­γι­κῆς γρα­φῆς ἀ­πο­τε­λοῦν φυ­σι­κὰ καὶ πρό­σφο­ρα ἐ­δά­φη στὰ ὁ­ποῖ­α ἔ­χει ἀ­πο­δει­χθεῖ ὅ­τι ἡ μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­α εἶ­ναι ἕ­να ἰ­δι­αί­τε­ρα ἀ­πο­τε­λε­σμα­τι­κὸ ἐρ­γα­λεῖ­ο, ὅ­πως εἶ­χε ἐ­πι­ση­μαν­θεῖ σὲ προ­η­γού­με­να, ἀλ­λὰ καὶ στὸ τε­λευ­ταῖ­ο δι­ε­θνὲς συ­νέ­δριο(16).

       Τὸ μέλ­λον τῆς μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας, ἀ­πὸ ἐ­ρευ­νη­τι­κὴ κι ἐκ­παι­δευ­τι­κὴ σκο­πιά, συν­δέ­ε­ται ἄρ­ρη­κτα καὶ μὲ αὐ­τὸ τὸ εὐ­ρὺ δι­ε­πι­στη­μο­νι­κὸ πε­δί­ο.

       Ἀ­ναμ­φί­βο­λα, τὸ χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό­τε­ρο στοι­χεῖ­ο αὐ­τῆς τῆς συ­νάν­τη­σης ἦ­ταν ἡ ἐ­πι­με­λὴς δι­ορ­γά­νω­ση καὶ ἡ δη­μι­ουρ­γί­α ἑ­νὸς εὐ­νο­ϊ­κοῦ πε­ρι­βάλ­λον­τος γιὰ ἐ­ποι­κο­δο­μη­τι­κὴ κι ἔν­το­νη ἀν­τι­πα­ρά­θε­ση ἰ­δε­ῶν, γιὰ ἀν­ταλ­λα­γὴ ἐ­ρευ­νη­τι­κοῦ ὑ­λι­κοῦ καὶ γιὰ τὴν πη­γαί­α χι­ου­μο­ρι­στι­κὴ δι­ά­θε­ση τῶν ὁ­μι­λη­τῶν.

Σημειώσεις τῆς Δήμητρας Ἰ. Χριστοδούλου:

(1) Μέ­λος τῆς Academia Norteamericana de la Lengua Española (ANLE)

(2) Πρό­κει­ται γιὰ τὴν συ­νο­πτι­κὴ πα­ρά­θε­ση στοι­χεί­ων, συμ­πε­ρα­σμά­των καὶ προ­τά­σε­ων ποὺ κα­τα­γρά­φη­καν κα­τὰ τὴ διά­ρκεια τοῦ Συ­νε­δρί­ου καὶ τὰ ὁ­ποῖ­α μοῦ δι­έ­θε­σε ὁ Δρ.Lauro Zavala, κα­τό­πιν ἐ­πι­κοι­νω­νί­ας μας μὲ ἠ­λε­κτρο­νι­κὴ ἀλ­λη­λο­γρα­φί­α (Νο­έμ­βριος 2014 -Μά­ι­ος 2015). Ἡ ἐ­πι­λε­κτι­κὴ πα­ρά­θε­ση τῶν στοι­χεί­ων καὶ ἡ με­τά­φρα­ση εἶ­ναι δι­κή μου.

(3) Τὴν πι­θα­νό­τη­τα ὕ­παρ­ξης νέ­ου ἐ­πι­στη­μο­νι­κοῦ πε­δί­ου ἔ­ρευ­νας ἀ­νέ­δει­ξε πρώ­τη ἡ Κου­βα­νέ­ζα Dolores Mercedes Koch (1928-2009) μὲ τὴ μο­νο­γρα­φί­α της El micro-relato en Mexico: Torri, Arreola, Monterroso ποὺ πα­ρου­σί­α­σε στὸ City University of New York τὸ 1981, ἐ­νῶ τὸ σχε­τι­κὸ ἄρ­θρο της στὸ πε­ρι­ο­δι­κὸ Hispamérica, ἀ­πο­τε­λεῖ ση­μεῖ­ο ἀ­να­φο­ρᾶς στὴν ἔ­ρευ­να τοῦ εἴ­δους δι­ε­θνῶς.

(4) Ὁ ἀν­τί­στοι­χος ἑλ­λη­νι­κὸς ὅ­ρος ποὺ χρη­σι­μο­ποι­ῶ σὲ ὅ­λο το πα­ρὸν κεί­με­νο εἶ­ναι «μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­α», ὁ ὁ­ποῖ­ος, ἀ­φο­ρᾶ στὸ νέ­ο αὐ­τὸ εἶ­δος λό­γου γε­νι­κὰ καὶ τὸν χρη­σι­μο­ποι­ῶ ἐλ­λεί­ψει ἑ­νὸς κοι­νῶς ἀ­πο­δε­κτοῦ ὄ­ρου. Ση­μει­ώ­νε­ται ὅ­τι ἀ­πο­τε­λεῖ προ­σω­πι­κή μου πρό­τα­ση, ὡς ἀ­πο­τέ­λε­σμα τῆς πρό­σφα­της με­λέ­της ποὺ ἔ­χω ἐκ­πο­νή­σει.

(βλ. http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&pid=iid:6267&lang=el σελ. 9-11).

(5) Rourke Lee, A brief history of fables: from Aesop to flash fiction, London: Hesperus Press, 2011.

(6) Ἡ θε­ω­ρη­τι­κὴ πο­λυ­φω­νί­α ὑ­φί­στα­ται ἐ­πει­δὴ ἡ συ­ζή­τη­ση πα­ρα­μέ­νει ἀ­νοι­χτὴ ὡς πρὸς τὸν ὁ­ρι­σμό του, τὰ εἰ­δο­λο­γι­κὰ χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά του, ὡς πρὸς ἕ­να κοι­νῶς ἀ­πο­δε­κτὸ ὄ­νο­μα, τὴ σύ­στα­ση μιᾶς νέ­α με­θο­δο­λο­γί­ας, ὡς πρὸς τὸ ἂν ἀ­πο­τε­λεῖ ἢ ὄ­χι ἕ­να νέ­ο εἶ­δος ἔν­τυ­πης ἢ ἠ­λε­κτρο­νι­κῆς λο­γο­τε­χνί­ας ἢ καὶ τὰ δύ­ο ταυ­τό­χρο­να, γιὰ τὸ ἂν ἀ­πο­τε­λεῖ ἀλ­λα­γὴ στὴ σκέ­ψη, ἢ δεί­κτη ἐ­πι­κρά­τη­σης τῆς ἀ­φή­γη­σης σὲ ὅ­λα τα εἴ­δη λό­γου, κ.ἄ. Ἂν ἀ­φο­ρᾶ, δη­λα­δή, σὲ ἀ­φη­γή­μα­τα αὐ­στη­ρὰ ρη­μα­τι­κῆς φύ­σης ἢ ἡ σύγ­χρο­νη ἔ­ρευ­να ὀ­φεί­λει νὰ συ­νε­ξε­τά­σει καὶ τὴν πο­λὺ σύν­το­μη ἀ­φή­γη­ση μὲ ἄλ­λα μέ­σα, ὅ­πως ὁ κι­νη­μα­το­γρά­φος (ται­νί­ες πο­λὺ μι­κροῦ μή­κους, μὲ κά­με­ρα ἢ μὲ κι­νη­τὸ τη­λέ­φω­νο), ἡ μου­σι­κὴ (ὀ­λι­γό­λε­πτες ὁ­λο­κλη­ρω­μέ­νες συν­θέ­σεις ἠ­λε­κτρο­νι­κῆς, πει­ρα­μα­τι­κῆς ἢ καὶ κλα­σι­κῆς μου­σι­κῆς), ὁ χο­ρὸς (π.χ. flash mob), κ.ἄ.

(7) Ἡ αὐ­το­δι­ά­θε­ση τῆς πο­λὺ σύν­το­μης πε­ζο­γρα­φι­κῆς φόρ­μας εἶ­χε ἤ­δη ἐ­πι­ση­μαν­θεῖ ἀ­πὸ τὸ 1ο Δι­ε­θνὲς Συ­νέ­δριο Μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας ποὺ δι­ορ­γά­νω­σε ὁ Δρ. Lauro Zavala πρὶν 16 χρό­νια (1998, Με­ξι­κό). Ἀ­κο­λού­θη­σαν ἡ Σα­λα­μάν­κα (2002), ἡ Playa Ancha στὴ Χι­λή (2004), ἡ Ἐλ­βε­τί­α (2006), ἡ Ἀρ­γεν­τι­νή (2008), ἡ Κο­λομ­βί­α (2010) καὶ ἡ Γερ­μα­νί­α (Βε­ρο­λί­νο, 2012), ὅ­λα ὅ­μως στὴν ἱ­σπα­νι­κὴ γλώσ­σα.

(8) http://microfiction.uky.edu/ Ἡ ἐ­πί­ση­μη ἰ­στο­σε­λί­δα τοῦ συ­νε­δρί­ου (πρό­γραμ­μα, πε­ρι­λή­ψεις ἀ­να­κοι­νώ­σε­ων, ὀρ­γα­νω­τι­κὴ ἐ­πι­τρο­πή, κ.ἄ.)

(9) Ση­μει­ώ­νε­ται ὅ­τι στὴ δι­ε­θνῆ βι­βλι­ο­γρα­φί­α ὡς ση­μαν­τι­κό­τε­ροι πρό­δρο­μοι τοῦ εἴ­δους δι­ε­θνῶς ἀ­να­φέ­ρον­ται οἱ F. Kafka, A. Chekhov, J.L. Borges (ποὺ ἀ­να­ζη­τᾶ τὴ συν­το­μί­α, μέ­σα ἀ­πὸ τὸ ἀ­ρι­στο­τε­λι­κὸ ἀ­ναγ­καῖ­ον στὴ μι­μη­τι­κὴ λει­τουρ­γί­α, δη­λα­δὴ στὴν ἀ­φη­γη­μα­τι­κὴ οἰ­κο­νο­μί­α μὲ τὴν ἔν­νοι­α τῆς σω­στῆς ρύθ­μι­σης τοῦ ἀ­φη­γη­μα­τι­κοῦ ὑ­λι­κοῦ, στὴν ὁ­ποί­α ὁ Ἀ­ρι­στο­τέ­λης δι­α­πι­στώ­νει τὴ γλωσ­σι­κὴ ἀ­φα­σί­α (ἄ­φα­τος = ποὺ δὲν μπο­ρεῖ νὰ λε­χθεῖ). Ἡ Ἀ­νεί­πω­τη Λέ­ξη (The Word), ἡ μπορ­χι­κὴ λέ­ξη, ποὺ ἀ­να­φέ­ρε­ται στὰ ἔρ­γα τοῦ Borges, ἀ­πο­τε­λεῖ δο­μι­κὸ πυ­λώ­να στὴν ἀ­φή­γη­σή του καὶ εἶ­ναι ἐ­ξ’ ὁ­ρι­σμοῦ ἀ­δύ­να­το νὰ ὁ­ρι­στεῖ. Σύμ­φω­να μὲ τὴν πα­νε­πι­στη­μια­κὸ Ἑ. Κε­φά­λα, ἡ μπορ­χι­κὴ αὐ­τὴ τε­χνι­κὴ ἀ­πο­τε­λεῖ θε­ω­ρη­τι­κὸ ὀ­ξύ­μω­ρο καὶ εἶ­ναι πρα­κτι­κὰ ἀ­δύ­να­το νὰ τι­θα­σευ­τεῖ μὲ τὶς φορ­μα­λι­στι­κὲς γλωσ­σο­κεν­τρι­κὲς με­θό­δους. Πρό­κει­ται, δη­λα­δὴ γιὰ μιὰ δο­μή, μιὰ φόρ­μα, στὴν ὁ­ποί­α δὲν ἀ­να­πα­ρι­στᾶ­ται ἡ σι­ω­πὴ ἀλ­λὰ ἐγ­γρά­φε­ται στὰ συ­στα­τι­κά της, ποὺ ἡ φορ­μα­λι­στι­κὴ τυ­πο­λο­γί­α δὲν μπο­ρεῖ νὰ δι­αρ­ρή­ξει, πα­ρὰ μό­νο νὰ ἐν­το­πί­σει), J. Cortázar, A. Monterroso, E. Hemingway καὶ R. Carver. (βλ. ὅ­πως πα­ρα­πά­νω

http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&pid=iid:6267&lang=el σελ. 72-79)

(10) Μέ­λη τῆς ANLE.

(11) Μέ­λος τῆς ANLE.

(12) Μέ­λος τῆς ANLE καὶ συ­νε­πι­με­λή­τρια μὲ τὸν Carlos Paldao τοῦ συλ­λο­γι­κοῦ τό­μου Entre el ojo y la letra. El microrrelato hispanoamericano actual. Washington, Coleccion Pulso Herido, ANLE, 2014, 647 σ.

(13) http://cuentoenred.xoc.uam.mx/tabla_contenido.php?id_fasciculo=607 (Φθι­νό­πω­ρο 2012)

(14) Alan Ziegler, ed.: Short. An Inter­na­tio­nal An­tho­lo­gy of Fi­ve Cen­tu­ri­es of Short-Short Sto­ri­es, Pro­se Po­ems, Brief Es­sa­ys, and O­ther Short Prose Forms. New York, Persea Books, 2014

(15) Στμ.: ἡ ἀ­να­φο­ρὰ ἐ­δῶ γί­νε­ται γιὰ τὸ Με­ξι­κό.

(16) Κα­τὰ τὴ διά­ρκεια τοῦ συ­νε­δρί­ου δι­α­τέ­θη­κε στὸ βι­βλι­ο­πω­λεῖ­ο τοῦ ἰ­δί­ου Πα­νε­πι­στη­μί­ου τὸ ἀ­πο­λύ­τως σχε­τι­κὸ μὲ τὸ θέ­μα βι­βλί­ο τοῦ ὑ­πεύ­θυ­νού του ἐρ­γα­στη­ρί­ου δη­μο­σι­ο­γρα­φι­κοῦ λό­γου: How To Write Short. Word Craft for Fast Times. New York, Little, Brown and Company, 2014.

[Ὁ με­ξι­κα­νὸς ἐ­ρευ­νη­τὴς Λά­ου­ρο Ζα­βά­λα ἐκ­θέ­τει τὸ θέ­μα τοῦ στρογ­γυ­λοῦ τρα­πε­ζιοῦ ποὺ κλεί­νει τὶς ἐρ­γα­σί­ες τοῦ 8ου Δι­ε­θνοῦς Συ­νε­δρί­ου Μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας (ποὺ πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε με­τα­ξὺ 15 καὶ 17 Ὀ­κτω­βρί­ου 2014 στὸ Πα­νε­πι­στή­μιο τοῦ Κεν­τά­κι τῶν ΗΠΑ): Τὸ μέλ­λον τῆς μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας.]

Πη­γή: Lauro Zavala. Συμ­πε­ρά­σμα­τα τοῦ VIII Δι­ε­θνοῦς Συ­νέ­δριου Μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας, Ὀ­κτώ­βριος 2014, Κεν­τά­κι, Η.Π.Α. Πρώ­­τη δη­μο­σί­ευ­ση στὸ Ἡ­ρὼ Νι­κο­πού­λου & Γιάν­νης Πα­τί­λης Ἱ­στο­ρί­ες Μπον­ζάι ’15. 61 Μι­κρὰ Δι­η­γή­μα­τα. Μιὰ ἀν­θο­λο­γία (ἐκδ. Γα­βρι­η­λί­δης, Ἀ­θή­να, 2015).

Δρ. Λάουρο Ζαβάλα (Dr. Lauro Zavala) (Με­ξι­κό, 1954). Εἶ­ναι δι­δά­κτωρ τῆς Με­ξι­κα­νι­κῆς λο­γο­τε­χνί­ας τοῦ πα­νε­πι­στη­μί­ου τοῦ Με­ξι­κὸ καὶ δι­δά­σκει Ἐ­πι­στῆ­μες τῆς Ἐ­πι­κοι­νω­νί­ας στὸ πα­νε­πι­στή­μιο Autónoma Metropolitana, Xochimilco, τῆς Πό­λης τοῦ Με­ξι­κὸ ἀ­πὸ τὸ 1984. Εἶ­ναι γνω­στὸς γιὰ τὴν ἔ­ρευ­νά του στὴ θε­ω­ρί­α τῆς λο­γο­τε­χνί­ας, τὴ ση­μει­ω­τι­κή, τὸν κι­νη­μα­το­γρά­φο καὶ τὴ συ­στη­μα­τι­κὴ με­λέ­τη του τῆς με­ξι­κα­νι­κῆς πο­λὺ μι­κρῆς πε­ζο­γρα­φι­κῆς φόρ­μας (minificción). Τὸ 1998 δι­όρ­γα­νω­σε τὸ πρῶ­το Δι­ε­θνὲς Συ­νέ­δριο μι­κρο­μυ­θο­πλα­σί­ας στὴν Πό­λη τοῦ Με­ξι­κό.  Βι­βλί­α του (ἐν­δει­κτι­κά): La minificción bajo el micro­sco­pio (Me­xico: U­niversi­dad Na­cio­nal Autónoma de Me­xico, 2006), Cartografías del cuento y la minificción (Spain: Espuela de Plata, 2004)· ἄρ­θρα του (ἐν­δει­κτι­κά): «Seis pro­ble­mas p­ara la minificción, un género del ter­cer mi­le­nio: Bre­ve­dad, Di­ve­rsi­dad, Com­pli­ci­dad, Fra­cta­li­dad, Fu­ga­ci­dad, Vir­tu­ali­dad» (2010) καὶ «El cu­e­nto ultra­corto: Ha­cia un nu­evo ca­non li­te­ra­rio» (2010).

Δή­μη­τρα Ἰ. Χρι­στο­δού­λου (Γι­ο­χά­νεσ­μπουρκ, 1971). Δι­ή­γη­μα, Με­τά­φρα­ση, Με­λέ­τη. Με­τα­πτυ­χια­κὴ εἰ­δί­κευ­ση στὴν Πο­λι­τι­στι­κὴ Δι­α­χεί­ρι­ση στὸ Παν­τεῖ­ο. Ἀ­πό­φοι­τη Εὐ­ρω­πα­ϊ­κοῦ Πο­λι­τι­σμοῦ, Τμῆ­μα Ἀν­θρω­πι­στι­κῶν Σπου­δῶν, ΕΑΠ. Ἀ­πό­φοι­τη Ἰ­σπα­νι­κοῦ Πο­λι­τι­σμοῦ, Πα­νε­πι­στή­μιο Menendez Pelayo, Santander. Με­τα­φρά­στρια, Βρε­τα­νι­κὸ Συμ­βού­λιο καὶ Ἰν­στι­τοῦ­το Γλωσ­σο­λο­γί­ας, Λον­δί­νο.