1821: Τὰ Μικρὰ τοῦ Μεγάλου Ἀγώνα:
— Γράφε Ράγκο!
[τοῦ Γεωργίου Καραϊσκάκη καὶ τοῦ Ἀνδρέου Ἴσκου]
ΤΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ, ὅταν κατηγοροῦσαν τὸν Καραϊσκάκη πὼς εἶχε κρυφὴ συνεννόηση μὲ τοὺς Τούρκους, περισσότερο ἀπὸ τοὺς ἄλλους τὸν κατάτρεχε ὁ Ράγκος, γιατὶ ἀντιφερνόνταν οἱ δυό τους γιὰ τ’ ἀρματωλίκι τῶν Ἀγράφων. Μιὰ μέρα ὁ στενὸς φίλος τοῦ Καραϊσκάκη Στρ. Ἀντρέας Ἴσκος(1) σηκώνεται, παίρνει μαζί του τέσσερες-πέντε στρατιῶτες, ποὺ εἶχαν πολεμήσει μὲ τὸν Καραϊσκάκη, καὶ πάει στὸ κονάκι τοῦ Ράγκου νὰ τονὲ δῇ. Ἀρχίσανε νὰ τὰ λένε. Τὰ παληκάρια, ἡ «οὐρά», μεῖναν ἀπόξω. Ἄξαφνα ὁ Ἴσκος ἔκαμε πὼς θέλει ν’ ἀνάψῃ τὸ τσιμποῦκι του καὶ φώναξε ἕνα ἀπὸ τὰ παιδιὰ μέσα. Ἐκεῖ ποὺ ἔβανε τὴ φωτιά, τονὲ ρωτάει ὁ Στρατηγός, ἀδιάφορα τάχα, μὲ ποιὸν ἔκαμε ὡς τώρα καὶ ποῦ πολέμησε.
— Μὲ τὸν Καραϊσκάκη, Καπετάνε, ἀπαντάει ὁ στρατιώτης. Ἤμ’να κοντά τ’ ἀπ’ τὸν καιρὸ τ’ Λεπενιώτη. Πουλεμήσαμε πολλὲς βουλὲς ἀντάμα. Νὰ τὰ σ’μάδια…
— Καλά, καλά, ἄϊντε τώρα.
Ἀφοῦ βγῆκε ὁ στρατιώτης, γυρίζει ὁ Ἴσκος καὶ λέει τοῦ Ράγκου:
— Γράφε, Ράγκο!
Ὕστερα ὁ Ἴσκος κράζει ἄλλο στρατιώτη.
— Ἄμ’ ἐσὺ μὲ ποιὸν ἔχεις κάμει, ὠρέ, ὡς τατώρα στὸν πόλεμο;
— Ἐγώ, στρατηγέ μ’; Πουλέμ’σα στὴν Ἄρτα, νυχτόημερα, μὲ τὸν Καραϊσκάκη, πουλέμ’σα στοὺ Νιουχῶρι στοὺ Κουμπότ’, πουλέμ’σα…
— Καλά, φεύγα! λέει καὶ σ’ αὐτὸν ὁ Ἴσκος.
Γυρίζει κατὰ τὸ Ράγκο:
— Γράφε, Ράγκο! τοῦ λέει καὶ πάλι.
Φωνάζει ἄλλο στρατιώτη. Ἀρχίζει κ’ ἐκεῖνος τὰ δικά του:
— Πουλέμ’σα στοῦ Κουράκου τοὺ γιουφύρ’, πουλέμ’σα…
— Γράφε Ράγκο!
(1) Ἡ παράδοση ἡ λαϊκὴ λέει πὼς ἤτανε κι’ ἀδέρφια ἀπὸ ἕναν πατέρα (ὁ Καραϊσκάκης νόθος) [Σημ. Γ. Βλ.].
Βιβλιογραφικὴ σημείωση τοῦ Γ. Βλαχογιάννη: Παράδοση ἀπὸ τὸ Γιαννάκη Τζαβέλα συνταγματάρχη τοῦ Μηχανικοῦ, γυιὸ τοῦ Νικ. Τζ. ἀδερφοῦ τοῦ Κίτσου.
Πηγή: Γιάννη Βλαχογιάννη, Ἱστορικὴ Ἀνθολογία. Ἀνέκδοτα – Γνωμικά – Περίεργα – Ἀστεῖα ἐκ τοῦ βίου διασήμων Ἑλλήνων 1820-1864. Πατριωτικὴ χορηγία Ἐμ. Ἀ. Μπενάκη εἰς τιμὴν τῆς Ἑκατονταετηρίδος τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως. Ἀθῆναι, 1927, σελ. 235 [Τίτλος: «510.— Γράφε, Ράγκο.»].
Εἰσαγωγὴ (βλ. ἐδῶ) καὶ ἐπιμέλεια ἀφιερώματος: Γιάννης Πατίλης.
Εἰκόνα: Κωνσταντῖνος Παπαδημητρίου (19ος αἰ.), Γεώργιος Καραϊσκάκης (1829). Ξύλο ζωγραφισμένο, 74Χ19Χ10 ἑκ. (Ἐθνικὴ Γλυπτοθήκη, Ἄλσος Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ, Γουδή).
Filed under: 1821-Τα Μικρά του Μεγάλου Αγώνα,Ελληνικά,Ηρωισμός,Περιγραφή,Συγκρούσεις,Χαρακτήρες,Ψυχογραφία | Tagged: 1821-Τα Μικρά του Μεγάλου Αγώνα,Ελληνικό διήγημα,Λογοτεχία | Τὰ σχόλια στὸ 1821: Τὰ Μικρὰ τοῦ Μεγάλου Ἀγώνα: — Γράφε Ράγκο! ἔχουν κλείσει